نقد شبه پارادایم نفرین منابع و شواهد آن برای تبیین سیاست گذاری توسعه
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 107
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IPES-3-1_005
تاریخ نمایه سازی: 3 اسفند 1401
چکیده مقاله:
این مقاله بررسی انتقادی شبه پارادایم نفرین منابع است، یعنی این ایده که وفور مواد معدنی و سوختی نتایج منفی بر توسعه کشورهای کم ترتوسعه یافته دارد. به طور خاص، نظریه نفرین منابع به این ایده می پردازد که وفور مواد معدنی و سوختی باعث به وجودآمدن شکل هایی از مداخلات دولتی می شود که جلوی رشد را می گیرند، رانت خواری را عمیقا تشدید می کند و باعث گسترش فساد می شود، که از منظر سیاست گذاری توسعه این ها، همگی، اثرات و نتایج منفی و متعاقب آن موانعی برای توسعه و رشد در کشور به وجود می آورد. اما شواهد تاریخی و سیر پژوهش ها و مطالعات اخیر نشان می دهد عوامل دیگری نیز در توسعه نیافتگی کشورهای دارای منابع طبیعی دخیل اند که آثار پایدارتری بر روند توسعه یافتگی کشورها در سطوح تصمیم سازی و سیاست گذاری دارند. شواهدی چون تمرکز دولتی، فساد فراگیر سیستمی، میزان ظرفیت سیاست گذاری دولت و درمجموع اثرات آستانه ای (ظرفیت مالی دولت، ساختار مالکیت، و قابلیت دولت در توسعه استراتژی های دوگانه رشد) توانایی این را دارند که فرایند توسعه یک کشور را با آثار منفی خود به ورطه انحراف بکشانند و درنهایت از رشد آن جلوگیری کنند. این مقاله به بیماری هلندی، دولت رانت خوار، و نسخه رانت خواری نفرین منابع می پردازد و به این نتیجه می رسد که مفاهیم یادشده ازلحاظ نظریه و شواهد با کم بودهای بسیاری روبه رو هستند. هم چنین، عوامل موثر بر تعیین آستانه رفاه را در کشورهای درحال توسعه هم شناسایی می کند. پایین این آستانه ریسک نفرین منابع خیلی بالا می رود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مسعود درودی
دکترای سیاست گذاری عمومی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
ولی الله وحدانی نیا
پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات سیاست گذاری عمومی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :