تاثیر عوامل اکولوژیکی بر پراکنش گیاه دارویی پنج انگشت (Vitex pseudo-negundo) در استان کهگیلویه و بویراحمد

هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل اکولوژیکی موثر بر پراکنش گیاه پنج انگشت در استان کهگیلویه و بویراحمد است. نقشه برداری توپوگرافی منطقه تهیه و به محیط GIS وارد گردید. با استفاده از DEM نقشه ارتفاع، شیب، جهت، تبخیر، دما، بارندگی تهیه شد. ۵ رویشگاه انتخاب، سپس در هر رویشگاه، ۳ پلات با ابعاد ۵ x۵ متر مستقر گردید. در هر پلات سطح تاج پوشش، تعداد پایه گونه پنج انگشت و ارتفاع بوته پنج انگشت برآورد شد. در هر پلات نمونه های خاک جهت اندازه گیری پارامترهای خاک شامل: بافت خاک، درصد کربن آلی، قابلیت هدایت الکتریکی، اسیدیته، ازت، فسفر و پتاسیم برداشت شد. جهت تجزیه وتحلیل داده های پژوهش از نرم افزار PC-ORD ۵ استفاده شد. نتایج نشان داد گونه پنج انگشت در مناطقی با حداقل ارتفاع ۵۵۰ متر از سطح دریا در منطقه لیشتر شروع به رشد می کند تا ۸۵۰ متر از سطح دریا، در منطقه خان احمد پراکنش دارد. در مناطق مورد مطالعه، گونه پنج انگشت در محدوده بارش ۴۸۰ میلی متر تا ۶۴۰ میلی متر پراکنش دارد. گونه پنج انگشت، در محدوده دمایی، متوسط دمای ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد می باشد. گونه پنج انگشت در خاک های لومی- شنی با متوسط (%) ۴۱/۱ =C، ۴۴/۷ = pH ، (mg/kg) ۱۲۲/ N=، (mg/kg) ۲۵/۶۷P= و (mg/kg) ۲۵۴= K می روید. با مشاهده سهم هر یک از مولفه ها در توجیه تغییرات می توان بیان کرد که فاکتورهای درصد سیلت، هدایت الکتریکی (EC)، تبخیر و تعرق، پتاسیم، باران، ارتفاع از سطح دریا، درصد ماسه، دما، رطوبت و فسفر بیشترین نقش را در پراکنش گونه پنج انگشت دارند.