تبیین خردگرایی در شاخصه های طراحی سنتی ایرانی از منظر زیبایی شناسی سینوی (مورد مطالعاتی: نقوش گیاهی)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 117

فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_WISDOM-13-1_012

تاریخ نمایه سازی: 6 اسفند 1401

چکیده مقاله:

طراحی سنتی با ارزش های بصری، نمادگرایانه و رمزپردازانه ترکیبی از مجموعه ای از نقشمایه ها است، که با ترکیبی متناسب با کاربرد و قواعد و اصول حاکم بر چگونگی ترسیم آن ها، بر مبنای تناسبات هندسی به تصویر درمی آیند. اصول و ویژگی های خاص طراحی سنتی نظریه صرفا خیالی بودن نقوش را به بوته تردید و آزمون کشانیده؛ تا علاوه بر نقش موثر مولفه خیال، عامل دیگری چون «خرد» در لایه های پنهان تری از اصول و مبانی جستجو شود؛ با هدف این که به مدد جایگاه خرد، طراحی سنتی از تکرار رها گشته و منجر به گفتمانی متفاوت و نوآورانه در این عرصه گردد. لذا در این پژوهش به منظور تحقق این هدف و ارائه نظریه ای نو، با طرح این پرسش که «مولفه خردگرایی در روند طراحی سنتی ایرانی بر مبنای دیدگاه زیبایی شناسی ابن سینا چگونه تبیین می گردد؟» به بررسی اصول موجود در طراحی سنتی، با تمرکز بر نقوش گیاهی به عنوان بنیادی ترین نقوش و تطابق با اصول زیبایی شناسی ابن سینا پرداخته شده و نتایج حاصل حاکی از آن است که: اصول و قواعد مستتر در طراحی سنتی مطابق با اصول زیبایی شناسی بوعلی، تابع حسن نظم، حسن تالیف، حسن اعتدال می باشد. پس می توان گفت گه این قواعد برآمده از خیال معطوف به عقل یا به بیان ابن سینا، «شهود عقلانی» است و حاکی از راهبری خرد در روند طراحی سنتی است.

نویسندگان

ندا سالور

دکتری پژوهش هنر ، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران.

مهین سهرابی نصیرآباد

استادیار گروه صنایع دستی، دانشکده هنر،دانشگاه الزهرا(س((نویسنده مسئول)

نرگس نظرنژاد

دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه الزهرا(س)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع:ابن سینا، (۱۳۷۹). النجا من الغرق فی بحر الضلالات، ویرایش ...
  • _____، (۱۳۸۳). رساله نفس، با مقدمه و حواشی و تصحیح ...
  • _____ ،(۱۳۸۳الف)، الاشارات و التنبیهات، ج ۳، قم: نشر البلاغه ...
  • _____ ،(۱۳۸۳ب)، الهیات دانشنامه علایی، همدان: دانشگاه بوعلی سینا ...
  • ______، (۱۳۹۴). الهیات من کتاب الشفا، تحقیق آیت الله حسن ...
  • ______، (۱۴۰۵). الشفاء (الطبیعیات)، جلد: ۲، قم: کتابخانه عمومی حضرت ...
  • ______، رساله فی العشق،(۱۹۵۳)، تحقیق: حلمی ضیاء اولکن؛ استانبول: دانشکده ...
  • آژند، یعقوب.( ۱۳۹۳)، هفت اصل تزیینی هنر ایران. تهران: پیکرهافلوطین، ...
  • بورکهارت، تیتهوس(۱۳۶۹). هنر مقدس (اصول و روش ها)، ترجمه: جلال ...
  • پاکباز رویین (۱۳۷۸). دایره المعارف هنر، تهران: فرهنگ معاصر ...
  • تسلیمی نصرالله(۱۳۹۴). آشنایی با صنایع دستی ایران، تهران: دفتر تالیف ...
  • جعفریان محمد هانی (۱۳۹۸). اصول زیبایی در فلسفه ابن سینا، ...
  • حصوری، علی،(۱۳۸۱).مبانی طراحی سنتی ، تهران: نشر چشمه ...
  • خاکزاد، افرا؛ ربیعی، هادی؛ اکوان ،محمد،(۱۴۰۰). لذت از آثار هنری ...
  • ربیعی، هادی؛ غفاری، میترا، (۱۳۹۷). تاملی بر جایگاه نقاشی در ...
  • فارابی،(۱۹۹۵). آراء اهل المدینه الفاضله و مضادتها، بیروت: مکتبه الهلال ...
  • سالور،ندا؛ سهرابی، مهین؛ نظرنژاد، نرگس.(۱۴۰۰)، تبیین خردگرایی «ابن­سینا » در ...
  • شریف فخر، فاطمه(۱۳۹۰). شهود عقلی دراندیشه فلسفی ابن­سینا (نظریه اتصال ...
  • کوماراسوامی آناند،(۱۳۸۴). استحاله طبیعت در هنر، ترجمه صالح طباطبایی تهران ...
  • نائیجی، محمد حسین، (۱۳۸۷).ترجمه و شرح کتاب نفس شفا، قم: ...
  • نجیب اغلو، نجیب اغلو، گلرو.(۱۳۹۸). هندسه و تزیین در معماری ...
  • هاشم نژاد، حسین(۱۳۹۲)، زیبایی شناسی در آثار ابن سینا، شیخ ...
  • یوسفیان جواد (۱۳۷۹) نگاهی به مفهوم زیبایی شناسی، نشریه دانشکده ...
  • _____, (۱۳۸۳). Treatise on the soul, with introduction, notes and ...
  • _____, (۱۳۸۳ A), Warnings and punishments, Volume ۳, Qom: Nash ...
  • _____, (۱۳۸۳b), Theology of Ala'ei Encyclopedia, Hamedan: Ibn Sina University ...
  • ______, (۲۰۱۴). Theology of the book al-Shafa, research by Ayatollah ...
  • ______, Treatise on love, (۱۹۵۳), research: Helmi Zia Olkan; Istanbul: ...
  • Ajand, Yaqoub. (۲۰۱۳), seven decorative principles of Iranian art. Tehran: ...
  • Burkhart, Titus (۱۳۶۹). Sacred Art (principles and methods), translated by: ...
  • Pakbaz, Rooyin (۱۳۷۸). Encyclopedia of Art, Tehran: Contemporary Culture ...
  • Taslimi, Nasrallah (۲۰۱۴). Getting to know Iran's handicrafts, Tehran: Technical ...
  • Jafarian, Mohammad Hani (۲۰۱۸). Principles of beauty in Ibn Sina's ...
  • Hosoori, Ali, (۲۰۱۲). Basics of Traditional Design, Tehran: Cheshmeh Publishing ...
  • Khakzad, Afra; Rabiei, Hadi; Akwan, Mohammad, (۱۴۰۰). Enjoyment of works ...
  • Rabiei, Hadi; Ghaffari, Mitra, (۲۰۱۷). A reflection on the place ...
  • Farabi, (۱۹۹۵). Opinions of the people of Al-Madinah al-Fazlah and ...
  • Saloor, Neda; Sohrabi, Mahin; Nazarnejad, Narges. (۱۴۰۰), Explanation of the ...
  • Sharif Fakhr, Fatima (۲۰۱۳). Intellectual Intuition in Avicenna's Philosophical Thought ...
  • Kumaraswamy, Anand (۲۰۰۴). The transformation of nature in art, translated ...
  • Naeji, Mohammad Hossein, (۱۳۸۷). Translation and explanation of the book ...
  • Najib Oglu, Najib Oglu, Golroo. (۲۰۱۸). Geometry and decoration in ...
  • Hashemnejad, Hossein (۲۰۱۲), Aesthetics in the works of Ibn Sina, ...
  • Yousefian, Javad, (۱۳۷۹). A look at the concept of aesthetics, ...
  • نمایش کامل مراجع