ترکیبات تشکیل دهنده، ترکیبات فنلی، خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی اسانس گیاه دارویی Satureja khuzestanica Bunge. در جنوب ایران

جنس مرزه Satureja متعلق به تیره نعناع و دارای حدود ۲۳۵ گونه بوده که ۱۶ گونه آن در ایران وجود دارد که ۹ گونه بومی ایران هستند. این آزمایش به منظور بررسی ترکیبات تشکیل دهنده اسانس، ترکیبات فنلی، خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی اسانس گیاه دارویی مرزه خوزستانی انجام شد. اندام های هوایی مرزه خوزستانی، از زیستگاه طبیعی این گیاه در استان خوزستان جمع آوری گردیدند. اسانس گیری به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر انجام شد. تعیین ترکیبات فنلی با استفاده از ماده فولین سیوکالتیو و خاصیت آنتی اکسیدانی به روشDPPH  (۲و۲ دی فنیل، ۱ پیکریل هیدرازیل) انجام گردید. درصد وزنی اسانس بدست آمده ۱۸/۳ بود. ترکیبات تشکیل دهنده اسانس، توسط دستگاه کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنج جرمی تجزیه و شناسایی شدند. چهل و سه ترکیب در اسانس گیاه دارویی مرزه خوزستانی شناسایی شد که در مجموع ۹۶/۹۹ % ازکل ترکیبات اسانس را تشکیل می دادند. ترکیبات عمده عبارت از کارواکرول (۲۱/۷۷%)، گاما- ترپینن (۴۳/۶ %)، آلفا- فارنیسین(۳۰/۲%) و پارا- سیمن (۲۴/۲%) بودند. نتایج پژوهش نشان داد که میزان ترکیبات فنلی گیاه دارویی مرزه خوزستانی ۳۵/۱± ۵۲/۲۵ میلی گرم گالیک اسید بر گرم ماده خشک و میزان خاصیت آنتی اکسیدانی  این گیاه ۲۲/۰± ۱۲/۸ میکروگرم بر میلی لیتر می باشد. خاصیت ضد میکروبی اسانس مرزه خوزستانی به روش دیسک دیفیوژن علیه باکتری E. coli و مخمر Candida albicans به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با ۳ تکرار بررسی گردید. بر اساس نتایج اسانس این گیاه دارای اثر ضد میکروبی بالایی علیه میکروارگانیسم های مورد بررسی داشت و اثر بازدارندگی این اسانس بر مخمر Candida albicans بیشتر از باکتری E. coli  بود.