بازپژوهی سرنوشت تضمینات پس از انتقال تعهد در فقه امامیه و حقوق ایران با تاکید بر مواد ۲۹۲ و ۲۹۳ قانون مدنی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 294

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFI-29-112_004

تاریخ نمایه سازی: 7 اسفند 1401

چکیده مقاله:

مطابق نظریه عمومی تعهدات، تضمینات تعهد در فرآیند انتقال به غیر از طریق انتقال تعهد، همراه آن باقی می ماند. اما در نظام حقوقی ایران، سرنوشت تضمینات پس از انتقال تعهد در هاله ای از ابهام قرار دارد؛ بدین دلیل که قانون گذار ایرانی ذیل عنوان تبدیل تعهد در ماده ۲۹۲ قانون مدنی، عباراتی گنجانده که به ظاهر تعریف مصادیق انتقال تعهد (انتقال دین و طلب) هستند و سپس در ماده بعد، حکم به سقوط تضمینات در تبدیل تعهد نموده است. این امر منشا اختلاف میان حقوق دانان گشته و عده ای قائل به بقای تضمینات در مطلق انتقال تعهد، و عده ای قائل به سقوط آن هستند و برخی حتی سقوط تضمینات را به عقود ضمان و حواله نیز تعمیم داده اند. این پژوهش، ضمن تبیین اشکالات درخور توجه در تفاسیر ارائه شده از مواد ۲۹۲ و ۲۹۳ ق.م، ابتدا مسئله را به تفصیل از حیث فقهی موردکنکاش قرار داده، و سپس به ارائه تفسیری نو از این دو ماده پرداخته و آن دو را ناظر به عقد معینی به نام «تبدیل تعهد» دانسته که خاص نظام حقوقی ایران است و با مددجستن از سابقه فقهی مسئله نشان می دهد که قاعده عمومی در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران، بقای تضمینات در انتقال طلب، و سقوط آنها در انتقال دین است.

نویسندگان

علی دیلمی معزی(نویسنده مسئول)

کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

علیرضا عالی پناه

استادیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

محسن ابراهیمی

استادیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه هرمزگان، هرمزگان، ایران.

مهدی نوروزی

دانش آموخته دکترای مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • * قرآن کریم۱. امامی، سید حسن. (۱۳۶۸). حقوق مدنی. تهران: ...
  • باقری، احمد؛ مهدیان، محسن. (۱۳۹۸). واکاوی چگونگی انعقاد حواله: با ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (۱۳۷۰). ترمینولوژی حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (۱۳۹۳). ضمان عقدی در حقوق مدنی. تهران: ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن. (۱۴۰۹ق). تفصیل وسائل الشیعه الی ...
  • حکیم، سید محسن طباطبایی. (۱۴۱۶ق). مستمسک العروه الوثقی (ج۱۳، چاپ ...
  • خوئی، سید ابوالقاسم. (۱۴۰۹ق). مبانی العروه الوثقی (ج۲، چاپ اول). ...
  • خوئی، سید ابوالقاسم. (۱۴۱۰ق). منهاج الصالحین (ج۲، چاپ بیست وهشتم). ...
  • خوئی، سید ابوالقاسم. (۱۴۱۸ق). موسوعه الامام الخوئی (ج۳۳، چاپ اول). ...
  • رودیجانی، محمدمجتبی. (۱۳۹۰). سقوط تعهدات. تهران: میزان ...
  • ساعی، محمدهادی. (۱۳۸۶). وضعیت تضمینات پس از انتقال طلب یا ...
  • سبزواری، سید عبدالاعلی. (۱۴۱۳ق). مهذب الاحکام (ج۲۰، چاپ چهارم). قم: ...
  • سنهوری، عبد الرزاق. (۱۹۵۳م). مصادر الحق فی الفقه الاسلامی (ج۱). ...
  • سیداحمدی، سید علی؛ دهقانی، ایمان. (۱۳۹۷). عقد ضمان، زوال یا ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی مکی. (۱۴۱۳ق). مسالک الافهام ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی مکی. (۱۴۲۲ق). حاشیه شرائع ...
  • شهیدی، مهدی. (۱۳۹۸). سقوط تعهدات (چاپ سیزدهم). تهران: مجد ...
  • صفایی، سید حسین. (۱۳۵۱). دوره مقدماتی حقوق مدنی، قواعد عمومی ...
  • عاملی، سید جواد بن محمد حسینی . (بی تا). مفتاح ...
  • فخرالمحققین، محمد بن حسن بن یوسف حلی. (۱۳۸۷ق). ایضاح الفوائد ...
  • کاتوزیان، ناصر. (۱۳۸۴). حقوق مدنی: دوره عقود معین (ج۴). تهران: ...
  • کاتوزیان، ناصر. (۱۳۸۵). نظریه عمومی تعهدات. تهران: میزان ...
  • کاتوزیان، ناصر. (۱۳۹۶). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی (چاپ ...
  • محقق داماد، سید مصطفی. (۱۳۹۰). نظریه عمومی شروط و التزامات ...
  • نجفی، محمدتقی. (۱۴۰۴ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام (ج۲۶، ...
  • یزدی، سید محمدکاظم. (۱۴۱۹ق). العروه الوثقی (المحشی، ج۵، چاپ اول). ...
  • Bar, Christian von and Clive, Eric. (۲۰۰۹). Principles, Definitions and ...
  • Bar, Christian von and Clive, Eric. (۲۰۱۰). Principles, Definitions and ...
  • نمایش کامل مراجع