ملامتیه و بازخوانی و نقد آن از نگاه هجویری
محل انتشار: پژوهشنامه مذاهب اسلامی، دوره: 9، شماره: 18
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 144
فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_MAZHB-9-18_017
تاریخ نمایه سازی: 8 اسفند 1401
چکیده مقاله:
در نیمه دوم قرن سوم هجری در نیشابور جنبشی نو در تصوف آن روزگار پدید آمد که بعدها به «ملامتیه» مشهور شد و پیروانشان را «ملامتیان» می نامیدند. این پژوهش با رویکرد توصیفی تحلیلی و روش کتاب خانه ای به بررسی ملامتیه، دلیل نام گذاری شان به این اسم و تاریخ پیدایش و علل گسترش آنها و نیز رابطه ایشان با تصوف، به خصوص مکتب بغداد می پردازد و از دیدگاه هجویری آنها را بازخوانی و نقد می کند و نشان می دهد ملامتیه واکنشی در برابر ریاکاری صوفیان در آن عصر بوده و در اندک زمانی تا بغداد نیز گسترش یافته است. ملامتیان با سلوک خالصانه شان از ملامت ملامتگران هراسی نداشتند، اما اندک اندک در پرهیز از ریا، از رعایت ظاهر شریعت دور شدند و زمینه افول خود و ظهور قلندریه را فراهم کردند. هجویری، که خود متاثر از تصوف بغداد است، ضمن تمجید از مشایخ نخستین ملامتیه، از ملامتیان عصرش شکوه دارد و آنها را نقد می کند، هرچند نقدهایش گاه جای تامل دارد. این پژوهش در بخش نخست به معرفی کلی ملامتیه و در بخش دوم به بازخوانی و نقد آن از نگاه هجویری می پردازد و در بخش پایانی تاملاتی بر نقدهای هجویری دارد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
نعمت اله چوگانی
دانشجوی دکتری تصوف و عرفان اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
علی آقانوری
دانشیار گروه تاریخ تشیع، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
یوسف غضبانی
استادیار گروه تصوف و عرفان اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :