تحلیل و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از سنجش از دور و افزونه QGIS MOLUSCE در شهرستان سیاهکل

کمی­سازی پویایی تغییر کاربری اراضی در مقابله با چالش­های محیط­زیستی و اجتماعی-اقتصادی مانند تغییرات اقلیمی سال­های اخیر، حیاتی است. در این مطالعه تغییرات کاربری اراضی شهرستان سیاهکل در استان گیلان در سال­های ۱۳۸۰ و ۱۴۰۱ و پیش بینی تغییر در سال ۱۴۲۲ بررسی شد. داده های چندزمانی لندست ۷- ETM+و لندست ۸-OLI مربوط به سال های ۱۳۸۰ و ۱۴۰۱ تجزیه و تحلیل شد. برای استخراج داده های کاربری اراضی، طبقه بندی رقومی پیکسل ­مبنا با استفاده از الگوریتم ISODATA با شاخص کاپای بالای ۹۷/۰ برای تصاویر لندست اعمال شد. علاوه بر این، افزونه MOLUSCE در نرم­افزار QGIS برای مدل­سازی تغییر کاربری اراضی در سال­های ۱۴۰۱-۱۳۸۰، تولید ماتریس احتمال انتقال و شناسایی آینده کاربری اراضی برای سال ۱۴۲۲ با استفاده از شبیه­سازی اتوماتای سلولی بکار گرفته شد. طی سال های ۱۴۰۱-۱۳۸۰، نتایج نشان داد که سطوح تحت پوشش مناطق کشاورزی، اراضی لخت، اراضی ساخته­شده، جنگل کاری، درختچه­زار و اراضی جنگلی با نرخ رشد به ترتیب حدود ۳۱، ۳۹، ۶۷، ۸۸، ۲۰ و ۵ درصد، افزایش یافته است. سطح تحت پوشش جنگل، علف زار و نواحی آبی به ترتیب حدود ۲۲، ۱۶ و ۱۸ درصد کاهش یافته است. چمن زارهای کوهستانی تغییر قابل­توجهی نداشت. از نظر کاربری اراضی پیش بینی شده نیز نتیجه نشان دهنده نوسانات تغییر کاربری اراضی، به ویژه برای اراضی ساخته ­شده است که در طول زمان افزایش ثابتی را نشان می دهد. شواهدی از گسترش جنگل کاری­ها مشاهده شد، اما کاهش مداوم جنگل های طبیعی می­تواند تاثیر منفی بر محیط طبیعی و الگوهای سیمای­سرزمین منطقه ای داشته باشد. در نتیجه­گیری کلی، نتایج پایش و مدل سازی تغییرات کاربری اراضی می تواند به عنوان هشداری برای مدیران، سیاست گزاران و برنامه ریزان تلقی شود. هم چنین توصیه می شود از داده­های بیش تری برای تجزیه و تحلیل آثار تغییرات کاربری اراضی بر الگوهای سیمای­سرزمین در مطالعات آینده استفاده شود.