گیمیفیکیشن: یک رویکرد نوآورانه جهت کاهش مصرف برق در بخش خانگی

مصرف انرژی در کشور روندی فزاینده را دنبال می کند. خشکسالی و افزایش دما از جمله دلایلی است که باعث بر هم خوردن تراز تولید و مصرف برق شده است که خروجی آن ممکن است قطعی برق برای صنعت برق به دنبال داشته باشد. از جمله راهکار چالش پیش رو، هدایت سبک مصرفکننده در بخش خانگی به سمت الگوی مصرف بهینه است در دهه اخیر در مجامع جهانی گیمیفیکیشن به عنوان یکی از راهکارهای علوم رفتاری به صورت ویژه برای تغییر رفتار افراد و بهبود سبک مصرفی معرفی شده است. هدف از اجرای این پژوهش افزایش مشارکت مشترکین در مدیریت مصرف و کاهش پیک و همچنین فرهنگ سازی مدیریت مصرف برق به خصوص برای خانواده ها و نسل کودک و نوجوان است. در این پژوهش ۳ هزار مشترک برق استان بوشهر طی سه سال و هر سال به صورت مجزا و داوطلبانه و تصادفی و همچنین تعدادی از مشترکین پرمصرف انتخاب شدند. گروه هدف با استفاده از سامانه تحت وب و اپلیکیشنی تحت عنوان گیمیفای قرار گرفتند، در این سامانه که با داده کاوی پشتیبانی شده و از طریق مشارکت مصرف کنندگان با بازی و ایجاد حس رقابت و ترس از قضاوت و ساخت داشبورد اختصاصی برای هر مشترک میزان مصرف انرژی آنها را کاهش می دهد. محدوده زمانی اجرای طرح سالهای متوالی ۱۳۹۹ - ۱۴۰۱ و قلمرو مکانی آن استان بوشهر می باشد. دامنه اجرای طرح در این پژوهش در فاز نخست خانواده پرسنل صنعت برق استان بوشهر و در فاز دوم و سوم کلیه مشترکین برق این استان بودند. یافته ها حاکی از آن است که با ساخت سامانه گیمیفیکیشن گیمیفای و با ایجاد حس رقابت و ترس از قضاوت به خصوص در جامعه محلی مثل روستا و شهری مثل محله ها و مجتمع ها و اداره ها که افراد یکدیگر را می شناسند منجر به همکاری آنها در این حوزه و کاهش چشمگیر مصرف انرژی تا ۶.۳۱ درصد می شود، این در حالی است که تحقیقات جهانی نشان داده است که نرخ جهانی کاهش مصرف برق در دنیا با گیمیفیکیشن ۳ درصد است. در این فرآیند کشف شد با ایجاد یک رقابت بین مردم میتوان آنها را به سمت تغییر رفتار در جهت مصرف بهینه انرژی سوق داد و رقابت (و کمی حس قضاوت شدن) میتواند الهام بخش تغییرات مثبت در زمینه مصرف بهینه انرژی باشد.