نقد کهن الگویی عناصر کیهانی در مصور سازی فالنامه دوره صفوی مرتبط با سرنوشت انسان

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 164

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NIAMG-9-24_002

تاریخ نمایه سازی: 10 اسفند 1401

چکیده مقاله:

از دیرباز، حرکت اجرام آسمانی و آنچه که در آسمان اتفاق می افتاد برای آدمی حیرت آور و سوال برانگیز بود و ذهن جستجوگر او همواره در پی پاسخی روشن برای کشف ارتباط بین سرنوشت خود با رخدادهای آسمان بوده است، تا آنجاکه وقایع مهم تاریخی خود را با رخدادهای آسمان مرتبط دانسته است. توجه به این موضوع در اغلب ادیان و اسطوره های ثبت شده بشر نیز دیده می شود و همین ارتباط در تاریخ بعد از اسلام سبب به وجود آمدن یکی از زمینه های مهم فعالیت های علمی مسلمانان شد و کتاب های بسیاری در زمینه نجوم به نگارش درآمد. نقش عناصر کیهانی در آثاری هنری از جمله نگارگری یادآور اهمیت توجه به تغییرات اجرام آسمانی است که انسان باور به تاثیر و نقش آن ها در سرنوشت خود داشته است. تحقیق حاضر در جستجوی پاسخ به پرسش هایی است که ارتباط بین سرنوشت انسان و تغییرات آسمان را با معنایی جدید روشن سازد. بنابراین با بررسی چند نگاره از فالنامه فارسی توپکاپی به دنبال دلایل اعتقاد به ارتباط بین سرنوشت انسان و تغییرات و وقایع آسمان است و به این سوال پاسخ می دهد که مفاهیم و معنای نقوش کیهانی به کار رفته در این نگاره ها چه بوده است و چه عواملی در پیدایش و تولد عناصر کیهانی و باور به تاثیرشان بر سرنوشت انسان نقش داشته است. هدف از انجام این پژوهش بررسی عناصر نجومی و کشف علت باور پیدایش آن ها در ارتباط با سرنوشت انسان است که در مسیر رسیدن به این هدف نظریه های فلاسفه با رویکرد کهن الگویی مورد استفاده قرار گرفته است. روش تحقیق حاضر توصیفی تحلیلی می باشد و روش گردآوری مطالب اسنادی و کتابخانه ای از طریق فیش برداری و تصویرخوانی است. همچنین داده ها از روش تجزیه و تحلیل کیفی بررسی شده است. با توجه به نتایج تحقیق می توان به این باور دست یافت که عناصر شکل گرفته کیهانی بر اساس مفهوم و تاثیرات مشهود و مشخص در سرنوشت نسل های بشر پدیدار شده اند و به واسطه اهمیت و تکرار آن در طول قرن های متمادی، نسل به نسل توسط ناخودآگاه جمعی به ارث رسیده اند و در نهایت به دست هنرمندان برای انتقال مفهومی مطابق با کهن الگوی تاثیرگذار در سرنوشت انسان ها بازآفرینی شده و به صورت نگاره ها درآمده است. شناسایی و تحلیل رموز و عناصر بکار گرفته شده در نگاره های تحقیق حاضر شاهدان زنده این نظریه می باشند.

نویسندگان

پریسا آروند

گروه نقاشی، دانشکده هنرومعماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

مرضیه بابایی چهارده

گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، شهر رشت، استان گیلان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اخوانی، سعید؛ محمودی، فتانه. (۱۳۹۷). « تحلیل مضامین بصری فالنامه ...
  • اخوانی، سعید؛ محمودی، فتانه. (۱۳۹۷). «راهکارهای بصری در مصورسازی و ...
  • اقتداری، احمد. (۱۳۵۴). دیار شهریاران: آثار و بناهای تاریخی خوزستان. ...
  • الیاده، میرچا. (۱۳۹۹). رساله در تاریخ ادیان. مترجم: جلال ستاری. ...
  • انوشه، حسن. (۱۳۷۶). فرهنگ­نامه ادبی پارسی. تهران: فرهنگ و ارشاد ...
  • بختورتاش، نصرت الله. (۱۳۸۰). نشان رازآمیز (گردونه خورشید یا گردونه ...
  • بولن، جین شینودا. (۱۳۹۹). نمادهای اسطوره ای روان­شناسی مردان. مترجم: ...
  • بیلسکر، ریچارد. (۱۳۸۴). اندیشه یونگ. مترجم: حسین پاینده. تهران: طرح ...
  • ثابت کار، مژگان. (۱۳۹۰). تحلیل و بررسی تصاویر صور فلکی ...
  • خزایی، محمد. (۱۳۸۱). «نقش شیر در هنر اسلامی». هنر های ...
  • دادور، ابوالقاسم؛ منصوری، الهام. (۱۳۸۵). درآمدی بر اسطوره ها و ...
  • دورانت، ویل. (۱۳۷۰). تاریخ تمدن. جلد اول. مترجم: احمد آرام­مقدم. ...
  • رضازاده، طاهر. (۱۳۹۷). شمایل نگاری صور نجومی در آثار هنر ...
  • صوفی رازی، عبدالرحمان. (۱۳۹۸). صورالکواکب. مترجم: خواجه نصیرالدین طوسی. تهران: ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۹۷). نقد ادبی. تهران: میترا ...
  • عاشوری، الهام. (۱۳۹۰). بررسی نگاره های نجومی در کتب خطی ...
  • فدایی، فربد. (۱۳۸۱). یونگ و روان شناسی تحلیلی او. تهران: ...
  • گلسرخی، ایرج. (۱۳۷۷). تاریخ جادوگری. تهران: مهارت ...
  • ماهیار، عباس. (۱۳۸۲). ثری تا ثریا. تهران: جام گل ...
  • مختاریان، بهار؛ صرامی، عارفه. (۱۳۹۵). «بازنمود زحل و باورهای مربوط ...
  • مصفی، ابوالفصل. (۱۳۵۷). فرهنگ اصطلاحات نجومی. تبریز: موسسه تاریخ و ...
  • بررسی پنج نگاره از شاهنامۀ ایلخانی بر اساس چهارچوب نظریۀ کهن‌الگویی کارل‌گوستاو یونگ [مقاله ژورنالی]
  • وکیلی، شروین. (۱۳۹۰). اسطوره شناسی آسمان شب. تهران: شورآفرین ...
  • هال، جیمز. (۱۳۹۷). فرهنگ نگاره ای نمادها در هنر شرق ...
  • یونگ، کارل گوستاو. (۱۳۸۶). اصول نظری و شیوه روان­شناسی تحلیلی ...
  • (۱۴۰۰). ناخودآگاه جمعی و کهن الگو. مترجم: محمدباقر محمداسماعیل پور ...
  • Tarnas, Richard (۲۰۰۹). The Planets. Archai, The journal of Archetypal ...
  • اخوانی، سعید؛ محمودی، فتانه. (۱۳۹۷). « تحلیل مضامین بصری فالنامه ...
  • اخوانی، سعید؛ محمودی، فتانه. (۱۳۹۷). «راهکارهای بصری در مصورسازی و ...
  • اقتداری، احمد. (۱۳۵۴). دیار شهریاران: آثار و بناهای تاریخی خوزستان. ...
  • الیاده، میرچا. (۱۳۹۹). رساله در تاریخ ادیان. مترجم: جلال ستاری. ...
  • انوشه، حسن. (۱۳۷۶). فرهنگ­نامه ادبی پارسی. تهران: فرهنگ و ارشاد ...
  • بختورتاش، نصرت الله. (۱۳۸۰). نشان رازآمیز (گردونه خورشید یا گردونه ...
  • بولن، جین شینودا. (۱۳۹۹). نمادهای اسطوره ای روان­شناسی مردان. مترجم: ...
  • بیلسکر، ریچارد. (۱۳۸۴). اندیشه یونگ. مترجم: حسین پاینده. تهران: طرح ...
  • ثابت کار، مژگان. (۱۳۹۰). تحلیل و بررسی تصاویر صور فلکی ...
  • خزایی، محمد. (۱۳۸۱). «نقش شیر در هنر اسلامی». هنر های ...
  • دادور، ابوالقاسم؛ منصوری، الهام. (۱۳۸۵). درآمدی بر اسطوره ها و ...
  • دورانت، ویل. (۱۳۷۰). تاریخ تمدن. جلد اول. مترجم: احمد آرام­مقدم. ...
  • رضازاده، طاهر. (۱۳۹۷). شمایل نگاری صور نجومی در آثار هنر ...
  • صوفی رازی، عبدالرحمان. (۱۳۹۸). صورالکواکب. مترجم: خواجه نصیرالدین طوسی. تهران: ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۹۷). نقد ادبی. تهران: میترا ...
  • عاشوری، الهام. (۱۳۹۰). بررسی نگاره های نجومی در کتب خطی ...
  • فدایی، فربد. (۱۳۸۱). یونگ و روان شناسی تحلیلی او. تهران: ...
  • گلسرخی، ایرج. (۱۳۷۷). تاریخ جادوگری. تهران: مهارت ...
  • ماهیار، عباس. (۱۳۸۲). ثری تا ثریا. تهران: جام گل ...
  • مختاریان، بهار؛ صرامی، عارفه. (۱۳۹۵). «بازنمود زحل و باورهای مربوط ...
  • مصفی، ابوالفصل. (۱۳۵۷). فرهنگ اصطلاحات نجومی. تبریز: موسسه تاریخ و ...
  • بررسی پنج نگاره از شاهنامۀ ایلخانی بر اساس چهارچوب نظریۀ کهن‌الگویی کارل‌گوستاو یونگ [مقاله ژورنالی]
  • وکیلی، شروین. (۱۳۹۰). اسطوره شناسی آسمان شب. تهران: شورآفرین ...
  • هال، جیمز. (۱۳۹۷). فرهنگ نگاره ای نمادها در هنر شرق ...
  • یونگ، کارل گوستاو. (۱۳۸۶). اصول نظری و شیوه روان­شناسی تحلیلی ...
  • (۱۴۰۰). ناخودآگاه جمعی و کهن الگو. مترجم: محمدباقر محمداسماعیل پور ...
  • Tarnas, Richard (۲۰۰۹). The Planets. Archai, The journal of Archetypal ...
  • نمایش کامل مراجع