تاملی در حکم فقهی خلق پول

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 163

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MADA-15-26_009

تاریخ نمایه سازی: 13 اسفند 1401

چکیده مقاله:

خلق پول از مهم ترین پدیده های اقتصادی است که آثار بسیاری را در اقتصاد به جای می گذارد. خلق پول یا اعتبار جهت اعطای وام به مشتریان بانکی صورت می گیرد که بر اساس آن، بانک ها به اصطلاح از «هیچ» به خلق اعتبار در حساب متقاضی وام اقدام می کنند. گرچه این پدیده موافقانی نیز دارد، لکن همین گروه نیز به آثار مخرب اقتصادی خلق پول واقف و معترف اند. از مهم ترین آثار آن می توان به بی ثباتی اقتصادی، ایجاد تورم افسارگسیخته، تبعیض و نقض عدالت اشاره کرد. از آنجا که کمتر کسی یافت می شود که تقاضای وام از بانک ها نکرده باشد، می توان این مسئله را در عداد مسائل مبتلابه جامعه اسلامی به شمار آورد. از نظر فقهی می توان این پدیده را اکل مال به باطل قلمداد کرد؛ زیرا بانک در مقابل «هیچ» به کسب مال مبادرت می کند. از سوی دیگر، منع سوءاستفاده از حق که مستفاد از ادله قاعده لاضرر است، بر ممنوعیت خلق پول دلالت دارد. بانک ها این حق را دارند که به مشتریان خود وام دهند و این حق را شرع و قانون برای آن ها در نظر گرفته است و لکن این حق را دستاویزی برای سوداگری خود و اضرار به کل جامعه قرار داده اند که بر اساس ادله منع سوءاستفاده از حق و لاضرر، این عمل محکوم به حرمت است. نهایتا باید گفت ملاکی که در برخی روایات برای حرمت ربا بیان شده است که عبارت از کسب سود بدون هیچ ما بازائی است بر خلق پول نیز بی کم وکاست صادق بوده و با تنقیح مناط قطعی می توان حرمت ربا را به آن تعمیم داد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

مهدی محققیان

دانشجوی دکتری، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

سید محمد هادی مهدوی

دانشیار، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

احمد رضا توکلی

استادیار، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایه الاصول، قم، مٶسسه آل ...
  • ابن کثیر دمشقی، ابوالفداء اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، ...
  • اردبیلی، احمد بن محمد، زبده البیان فی احکام القرآن، تهران، ...
  • انصاری، مرتضی بن محمدامین، المکاسب، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۴۳۱ ...
  • ایروانی نجفی، علی بن عبدالحسین، حاشیه المکاسب، تهران، وزارت فرهنگ ...
  • ثعلبی، ابواسحاق احمد بن محمد بن ابراهیم، الکشف و البیان ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل ...
  • حسینی دولت آبادی، مهدی، ترتیبات خلق پول از منظر اقتصاد ...
  • خازن بغدادی، علاءالدین علی بن محمد بن ابراهیم، تفسیر الخازن ...
  • سبحانی، حسن، و حسین درودیان، «ارزیابی توجیه پذیری خلق پول ...
  • شیخ الشریعه اصفهانی، فتح الله بن محمدجواد، قاعده لاضرر، قم، ...
  • شیرازی، میرزا محمدتقی، حاشیه المکاسب، قم، الشریف الرضی، ۱۴۱۲ ق ...
  • صدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن ...
  • صمصامی، حسین، و فرشته کیانپور، «بررسی امکان خلق پول توسط ...
  • طباطبایی حکیم، سیدمحسن، مستمسک العروه الوثقی، قم، دار التفسیر، ۱۴۱۶ ...
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، تفسیر الطبری؛ جامع البیان عن ...
  • عالی پناه، علیرضا، و محمدحسن تاج لنگرودی، «بررسی فقهی خلق ...
  • فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، التفسیر الکبیر او مفاتیح ...
  • قدیری، محمدحسن، البیع، تقریرات درس بیع امام خمینی، تهران، مٶسسه ...
  • قرطبی، ابوعبدالله محمد بن احمد بن ابی بکر، الجامع لاحکام ...
  • کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی (قواعد عمومی قراردادها)، تهران، شرکت سهامی ...
  • کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ...
  • کمیجانی، اکبر، و حمید ابریشمی، و سیدعلی روحانی، «ماهیت بانک ...
  • محقق داماد، سیدمصطفی، قواعد فقه، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، ...
  • موسوی خمینی، سیدروح الله، کتاب البیع، تهران، مٶسسه تنظیم و ...
  • موسوی خویی، سیدابوالقاسم، مصباح الفقاهه فی المعاملات، تقریر توحیدی، قم، ...
  • موسوی قزوینی، سیدعلی، ینابیع الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، ...
  • نمایش کامل مراجع