تحلیل سلسله مراتبی در مکانیابی مناطق مستعد فرسایش در حوضه صنوبر خراسان رضوی با استفاده از ArcGIS و IDRISI

امروزه با توسعه شهرنشینی و جمعیت ، پیامدهای منفی آن از جمله فرسایش پذیری زیاد، به یکی از مسائل مهم در مدیریت حوضه تبدیل شدهاست . عواملی گوناگونی در مکانیابی موثر هستند که تحلیل همه جوانب از طریق روشهای سنتی ممکن نیست . بنابراین سیستم های تصمیم گیری چندمعیاره که تحلیل با حجم زیادی از دادهها را آسان می کند ضروری می باشد. در این تحقیق از تحلیل سلسله مراتبی ، که از مهم ترین تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره است استفاده شد. هدف این تحقیق پیداکردن مناطق مستعد به فرسایش در حوضه صنوبر شهرستان تربت حیدریه است . برای رسیدن به این هدف از پارامترهای شیب ، جهت ، ارتفاع، بارش، تبخیر، تیپ و کاربری اراضی ، زمین شناسی ، فاصله از آبراهه و نیز نرم افزارهای ArcGIS و IDRISI استفاده شد. طبق نتایج بر اساس مقایسه زوجی معیارها؛ بارندگی با ۸ /۱۹ درصد مهمترین عامل فرسایش انتخاب شد؛ رودخانه و فاصله از آن دومین معیار با ۳/۱۶ درصد و وضعیت و ساختمان خاک با ۶/۱۵ درصد در رتبه سوم قرار گرفت . نتایج حساسیت فرسایش نشان داد در بالادست حوضه و آبراهه ها چندین لکه بحرانی وجود دارد که روشهای بیولوژیکی و مکانیکی می تواند حساسیت فرسایش را رفع نمایند. کل منطقه دارای چهار طبقه کلی (متوسط ، نسبتا زیاد، خیلی زیاد و بحرانی ) بود و عمدتا این منطقه دارای طبقه متوسط است ، لذا وضعیت منطقه چندان مطلوب نبوده و حالتی شکننده دارد. در یک درصد منطقه وضعیت بحرانی دیده می شود که مساحتی بالغ بر ۵/۱۹ هکتار از کل را شامل می گردد. فرسایش پذیری خیلی زیاد نیز ۲۶۲۶ هکتار مساحت دارد که ر یسک بالای فرسایش در منطقه را نشان می دهد