باززنده سازی آب انبارهانمونه موردی آب انبار خواجه در میدان خان یزد

بسیاری از بناهای تاریخی متروک دارای کالبد سالم به علت عدم وجود خلاقیت معمارانه در امر احیاء، نقش مثبتی در حیات شهر ندارند. قابلیت های این بناها نه تنها نادیده گرفته می شود، بلکه به عنوان مزاحمان توسعه های ناگهانی ، گاه حضورشان مغایر منافع قرار می گیرد. در شهر یزد با آب و هوای گرم و خشک ، در دوره ای که امکانات صنعتی امروز در دسترس معماران نبود، تامین آب مورد نیاز مردم و نگهداری از آن در سطح شهر، مسئله ای پیچیده و نیازمند خلاقیت بود . این مقاله به احیاء و استفاده مجدد یکی از عناصر این سیستم هوشمندانه خواهد پرداخت . این بناها به دلیل شکل خاص خود، کمتر اجازه دخالت را به دست اندرکاران امر احیاء دادهاند و با وجود این که شمار آنها در شهر یزد به بیش از ۳۰۰ عدد می رسد، امروز متروک مانده اند. بر همین اساس این سوال مطرح می شود که چگونه می توان با پیوند سنت های اصیل شکل دهنده آب انبارها و تکنولوژی روز، آبانبارها را به چرخه حیات شهر برگرداند؟ روش مورد استفاده در این تحقیق طراحی پژوهی است . مبانی طرح احیاء عبارتند از: نیاز به حضور آب در فضای مخزن (نیاز سازهای )، عامالمنفعه بودن، استفاده از مخزن به عنوان تعدیل کننده حرارتی ، بناهای تاریخی آرامبخش ، تذکردهنده و آموزندهاند و فرازمانی ، فرامکانی و فراعملکردی بودن معماری ایرانی . بر اساس راهبردهای فوق کارکردهایی که جهت انطباق موضوعات جدید با کالبد آبانبارها در نظر گرفته شده اند از این قراراند: استفاده از مخزن آب انبار به عنوان منبع ذخیره آب شهر؛ ایجاد کف های شناور در مخزنها، استفاده از مخزن و بادگیرها به عنوان هواساز در مقیاس محله .