تحلیل جامعه شناسی بدن در شاهنامه با تکیه بر پیکرینگی خاندان سام

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 145

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NAQD-5-1_007

تاریخ نمایه سازی: 14 اسفند 1401

چکیده مقاله:

بدن دارای ابعاد اجتماعی و فرهنگی است و ساختارهای اجتماعی در آن تجسد یافته است. پیکرینگی قهرمانان اسطوره در تاریخ اساطیری، نمایانگر جنبه های اجتماعی و طبقاتی بدن در دوره پیشاتاریخی است. در این جستار بنیادی- نظری، با بهره گیری از روش تحلیل محتوا و با استفاده از شیوه سندکاوی و منابع کتابخانه ای، بدن اسطوره ای در شاهنامه، با مطالعه موردی بدن خاندان سام، از منظر جامعه شناسی تحلیل شده و این نتایج به دست آمده است: ۱- طبقه ارتشتاران، عمدتا دارای بدن غیرآیینی هستند و بدن اجتماعی آنان در قالب بدن فرزندانشان تداوم می یابد. ۲- بدن در خاندان سام، جنبه طبقاتی دارد و از دو مسیر عرفان گرایی و ظهور بدن بیرونی، به امور جامعه و جمعیت ها می پردازد. جلوه بیرونی و مادی بدن اجتماعی این خاندان، با مشارکت سام در مناسبات قدرت در پایان دوره فریدون آغاز می شود و ۳- سه گانه سام، زال و رستم نمود برجسته ای در مناسبات اجتماعی و فرهنگی ایرانیان داشته اند و براساس سلوک بدنی آنان می توان آنان را در زمره اسطوره قهرمانان رستگاری دسته بندی کرد.

نویسندگان

علی ضیاءالدینی دشتخاکی

دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

مه دخت پورخالقی چترودی

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

علی یوسفی

دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آثنایس، ن. ۱۳۸۶. ایرانیات در کتاب بزم فرزانگان. برگردان و ...
  • آموزگار، ژ. ۱۳۹۰. زبان، فرهنگ و اسطوره، تهران: معین ...
  • اخوت، ا. ۱۳۸۸. دو بدن شاه: تاملاتی درباره نشانه­شناسی بدن ...
  • اسدی­طوسی، ع. ۱۳۵۴. گرشاسب­نامه، به اهتمام ح. یغمایی. تهران: طهوری ...
  • امیدسالار، م. ۱۳۸۱. «شاهنامه فردوسی و هویت فرهنگی محمود غزنوی». ...
  • باجلان فرخی، م. ۱۳۸۸. در قلمرو انسان­شناسی؛ اسطوره و آیین،­ ...
  • بلعمی، ا. ۱۳۵۳. تاریخ بلعمی، به تصحیح م. بهار و ...
  • بوردیو، پ. ۱۳۹۰. تمایز: نقد اجتماعی قضاوت­های ذوقی، ترجمه ح. ...
  • بهمدی مقدس، ن. و زرقانی،م. و یعقوبی، پ. ۱۳۹۵. «بررسی ...
  • پرهام، ب. ۱۳۸۱. «مبانی و کارکردهای شهریاری در شاهنامه و ...
  • تقی­زاده، ح. ۱۳۸۹. «فردوسی و شاهنامه». هزاره فردوسی،زیر نظر م. ...
  • جواهری، ف. ۱۳۸۷. «بدن و دلالت­های فرهنگی و اجتماعی آن». ...
  • حسن­زاده، ع. ۱۳۹۱. «بدن و قدرت». گفتمان­های انسان شناختی؛ از ...
  • خالقی­مطلق، ج. ۱۳۹۰. «رستم». فردوسی و شاهنامه­سرایی: برگزیده مقالات دانشنامه ...
  • دادگی، ف. ۱۳۹۰. بندهش، گزارنده: م. بهار. تهران: توس ...
  • دینوری، ا. ۱۳۶۵. اخبارالطوال،ترجمه م. مهدوی­دامغانی. تهران: نی ...
  • ذکایی، س و امن­پور، م. ۱۳۹۳. درآمدی بر تاریخ فرهنگی ...
  • زرقانی، م. و دیگران. ۱۳۹۸. تاریخ بدن در ادبیات، تهران: ...
  • زرین­کوب، ع. ۱۳۸۲. ­با کاروان حله، تهران: علمی ...
  • سرکاراتی، ب. ۱۳۹۳. سایه های شکارشده، تهران: طهوری ...
  • شاردن، ژ. ۱۳۶۶. سیاحت­نامه شاردن، ترجمه م. عباسی. ج ۴. ...
  • ضیاءالدینی دشتخاکی، ع. ۱۳۹۵. «مردم­شناسی شاهنامه: پیوندهای برون متنی شاهنامه ...
  • فردوسی، ا. ۱۳۹۶. شاهنامه، به کوشش ج. خالقی­مطلق. با مقدمه ...
  • فکوهی، ن. ۱۳۹۱. گفتمان­های انسان­شناختی؛ از نظریه تا میدان، تهران: ...
  • کارنوی، آ. ۱۳۸۳. اساطیر ایرانی، ترجمه ا. طباطبایی، تهران: علمی ...
  • کامیاب، م. و یعقوبی جنبه سرایی، پ. ۱۳۹۷. «هویت، فردیت ...
  • کریستن­سن، آ. ۱۳۷۲. ایران در زمان ساسانیان، ترجمه ر. یاسمی. ...
  • کویاجی، ج. ۱۳۸۸. بنیادهای اسطوره و حماسه ایران: شانزده گفتار ...
  • گرنفل، م. ۱۳۹۳. مفاهیم کلیدی پیر بوردیو، ترجمه م.م. لبیبی. ...
  • گیرشمن، ر. ۱۳۸۲. تاریخ ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه ...
  • لوبروتون، د. ۱۳۹۲. جامعه­شناسی بدن، ترجمه ن. فکوهی. تهران: ثالث ...
  • لوپز، خ. و اسکات، ج. ۱۳۹۱. ساختار اجتماعی، ترجمه ی. ...
  • مختاری، م. ۱۳۹۳. اسطوره زال: تبلور تضاد و وحدت در ...
  • واحددوست، م. ۱۳۸۱. رویکردهای علمی به اسطوره­شناسی، تهران: سروش. ...
  • ۱۳۸۷. نهادینه­های اساطیری در شاهنامه فردوسی، تهران: سروش ...
  • وکیلی، ش. ۱۳۸۹. نظریه قدرت، تهران: شورآفرین ...
  • یزدخواستی، ب ۱۳۸۷. «مفهوم بدن در اندیشه فلسفی مرلوپنتی و ...
  • Bourdieu, P. ۱۹۷۷. Outline of a Theory of Practice,Cambridge: Cambridge ...
  • Featherstone, M. ۲۰۰۱. “The Body in Consumer Society”. Sociology and ...
  • Gordon, M. ۱۹۹۰. Oxford Concise Dictionary of Sociology, Oxford: oxford ...
  • Turner, B. ۱۹۹۴. Regulating Bodies: Essays in Medical Sociology, London: ...
  • نمایش کامل مراجع