فضاسازی و راهبردهای آن در ترجمه از انگلیسی به فارسی بر مبنای نظریه فضاهای ذهنی فوکونیه (۱۹۹۸)

هدف از مطالعه حاضر بررسی نحوه فضاسازی و چگونگی انتقال فضا طی فرایند ترجمه از انگلیسی به فارسی با تکیه بر نظریه فضاهای ذهنی فوکونیه (۱۹۹۸) است. این مقاله بر آنست که نقش و بسامد عناصر فضاساز در تشکیل فضاهای ذهنی و میزان همسویی فضاهای ذهنی نزد مخاطبان دو زبان را ارزیابی نماید. نقش عوامل بافتی، کاربردشناختی و تاثیر مترجم در انتقال فضاهایی همسان از دیگر مواردیست که در این پژوهش بدان پرداخته شده است. پیکره دادههای پژوهش مشتمل بر ۱۰۰ جمله از دو رمان بادبادکباز (حسینی، ۲۰۰۳) و پیرمرد و دریا (همینگوی، ۱۹۹۰) و معادل فارسی این دو اثر (غبرائی، ۱۳۹۶؛ دریابندری، ۱۳۸۵) است که با یکدیگر مقایسه و به صورت توصیفی تحلیلی ارزیابی گردیدهاند. یافته های پژوهش گویای آنست که بیشترین بسامد عناصر فضاساز به گروههای حرف اضافه و عناصر قیدی اختصاص دارد و علی رغم برخی تفاوتها در نوع و تعداد فضاسازهای دو زبان، فضاسازی به صورت تقریبا همسان صورت می پذیرد. نقش عوامل بافتی و کاربردشناسی نیز از طریق ابهام زدایی از برخی واژهها، در ترجمه صحیح متن و انتقال جزئیات فضای ذهنی، مهم ارزیابی گردید.