مقایسه فونستیک و تعیین گونه های غالب آفات گندم و دشمنان طبیعی آن ها در سامانه های کشت بی-خاک ورزی و متداول در منطقه مرودشت فارس

کشت گندم به شیوه بی­خاک ورزی در چند سال اخیر در استان فارس متداول شده است. یکی از اشکال های این سامانه­ی کشت، امکان طغیان گونه­هایی از آفات خاک­زی است. این پژوهش در فصل زراعی ۱۳۹۱-۱۳۹۰ در شهرستان مرودشت انجام شد. نمونه برداری در چهار مرحله­ اصلی رشد گندم شامل پنجه زنی، ساقه رفتن، خوشه رفتن و تشکیل دانه صورت گرفت. وسایل نمونه برداری شامل کارت زرد چسبی، دستگاه مکش ( دی­وک) و تله­ خاکی بودند. در کشت بی­خاک­ورزی به­ترتیب کنه قهوه­ای گندم، پادمان، عنکبوت­ها و سوسک­های کارابیده و در کشت متداول پادمان، جیرجیرک صحرایی و سوسک­های کارابیده بیشترین جمعیت را در میان گروه­های آرایه بندی به­دام افتاده توسط تله­های خاکی داشتند. فون آفات و دشمنان طبیعی در هر دو سامانه­ کشت مشابه بود. گونه­های غالب جمع­آوری­شده با دستگاه مکش در کشت بی خاک ورزی به­ترتیب زنجرکPsammotethix alienus ، تریپس­ گندم Haplothrip tritici، بالتوری­سبزChrysopa sp.  و سن Orius albidipenis  و در کشت متداول زنجرک P.alienus  ، بالتوری سبز Chrysopa sp.  و مگس زرد ساقه­ی گندم  Chloropus pumilionis  بودند. گونه های غالب جمع­آوری­شده با کارت زرد در کشت­ بی ­خاک ورزی به­ترتیب زنبورGonatoceruse sp. ، تریپس گندم Haplothrip tritici و سوسک گرده­خوارAttalus sp.  و در کشت متداول زنبور Gonatoceruse sp.، تریپس گندم Haplothrip tritici و زنبور ساقه­خوار گندم بودند. در کل، در کشت بی­خاک ورزی جمعیت آفاتی مانند کنه قهوه­ای گندم، تریپس گندم و زنبور ساقه خوار گندم که بخشی از چرخه زندگی خود را در خاک می­گذرانند، افزایش یافت. در مقابل، جمعیت شته­ها در این سامانه خاک ورزی کاهش یافت.