بررسی تغییرات منطقه ای شاخص خشکسالی SPI سه ماهه با استفاده از تکنیک زمین آماری کریجینگ، مطالعه موردی : استان فارس

فقدان یا کمبود ایستگاه هایی که بطور کامل حاوی چنین مشخصاتی باشند، اقلیم شناسان را ملزم به رعایت اصولی معین در درون یابی می سازد. در این تحقیق تلاش بر آن است که ضمن معرفی روش درون یابی کریجینگ به عنوان یکی از روش های دقیق و پرکاربرد، مراحل انجام این فرآیند و انتخاب بهترین نوع از مدل کریجینگ با ذکر مطالعه ای موردی صورت گیرد. با توجه به روند رو به افزایش خشکسالی در کشور و نیاز به برنامه ریزی در مدیریت منابع آب، در مطالعه حاضر خشکسالی هواشناسی استان فارس مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا شاخص خشکسالی هواشناسی استاندارد شده بارش SPI سه ماهه برای ایستگاه های سینوپتیک استان محاسبه گردید. شاخص SPI سه ماهه در مطالعات مرتبط با خشکسالی کشاورزی کاربرد بیشتری دارد. به منظور درون یابی شاخص SPI سه ماهه در ابتدا سمی واریوگرام تجربی داده های محاسبه و ترسیم گشت. سپس ۱۷ مدل کریجینگ بر سمی واریوگرام داده ها برازش یافت، و با استفاده از تکنیک ارزیابی متقاطع خطای تخمین مدلها برآورد گردید. نتایج نشان داد که مناسبترین مدل برازش داده شده بر داده های شاخص خشکسالی SPI سه ماهه ایستگاه ها، مدلهای خطی، توانی، ریشه دوم، لگاریتمی و گوسی کریجینگ معمولی می باشد. با استفاده از نتایج حاصله، ارزیابی کفایت شبکه باران سنجی نیز می تواند صورت گیرد. مدل گوسی به عنوان یکی از بهترین مدل های برازش یافته بیانگر پیوستگی مکانی بالای بارش در منطقه مورد مطالعه است. واریوگرام با فرض عدم وجود روند بر داده ها برازش داده شد. در نظر گرفتن روند خطی و غیر خطی، و آنالیز نقشه های خطا می تواند منجر به استخراج مدل های بهتر گردد.