بررسی جایگاه نور از منظر معماری در مباحث حکمت و عرفان، فلسفه و ادیان و مذاهب و تالقی آن در علم روانشناسی

وجود دیدگاهی معنوی و متعالی نسبت به نور، مسئلهای است که میتوان آن را در ادیان و آیین های مختلف ایران زمین مالحظه کرد. در این دیدگاه، نور دارای اصلی متافیزیکی و مقدس بوده و دارای ماهیتی معنوی و روحانی است. مهر در آیینهای کهن، ایزد نور و روشنایی بوده و در آیین زرتشت و سپس در دین اسلام نیز جایگاه ویژهای دارد، چنانکه خداوند در قرآن، خویش را تحت عنوان نور آسمانها و زمین ذکر کرده است. بنابراین نور را میتوان سرچشمه تمام هستی دانست که در طی زمان و آیین های مختلف، شکلی نو به هستی میبخشد و با شکافتن تاریکی و نفوذ در اذهان، زندگی را در روح مکان میدمد. این عنصر در فرهنگ ایرانی همواره واجد جوهری مشترک و ازلی بوده و در واقع نشانه عالم والا و فضای معنوی است و ارزش قدسی و متعالی آن در سرتاسر این فرهنگ امتداد داشته وگذشته را به امروز پیوند میدهد.عرفا با اندیشه ها و تجارب اصیل عرفانی خود دیدگاه های مهمی را در مورد) نور( مطرح ساختهاند که میتوان از آن تحت عنوان بیانیه صوفیه درباره نور یاد کرد. نور خدا که انسان با طی مراحل و مراتبی میتواند به آن برسد نشانه اصلی و یا کلید معنایی متون عرفانی است. یافتن دلالت معنایی نشانه های متون عرفانی به خاطرمناسبات منطقی و منظم درونی نشانه ها، درک ژرفای معانی را آسان میکند.