بازار وکیل شیراز و ظرفیت های گردشگری آن (صنایع دستی ، شیرینی و غذاهای محلی ، عرقیجات و گیاهان دارویی ، نمایشهای خیابانی سنتی و وضعیت تقابل معماری بومی و تاریخی آن با معماری نوین و مدرن)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 167

فایل این مقاله در 68 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

ICSDA06_378

تاریخ نمایه سازی: 27 اسفند 1401

چکیده مقاله:

بازار وکیل شهر شیراز، میراثی فرهنگی است که به عنوان محل فعالیت اقتصادی ، روزانه افراد زیادی در آن حضور می یابند. در معماری سنتی ایران اصول پایداری توسط معماران در ابنیه لحاظ شده است . بسیاری از ابنیه سنتی و فضاهای شهری مانند بازار وکیل با بهره گیری از این اصول توانسته اند محیطی با هویت را خلق کنند تا با قرار گرفتن در فضا احساس امنیت و آرامش نمایند. بر اساس مطالعات صورت گرفته بازار وکیل یکی از عناصر پایداری شهر شیراز است . یکی از عمده عوامل ایجاد کانون های اولیه بشری و اجتماعات انسانی ، مکان مبادله یعنی بازار ها بوده اند. بازارهای سنتی به لحاظ تاریخی و به منزله ی نهاد حساس شهری سابقه بسیار طولانی دارد و متاثر از ویژگیهای معماری ایرانی - اسلامی می باشد. بازار یکی از بزگترین دستاوردهای تمدن دوره اسلامی به ویژه در کشور ایران به عنوان نماد فضاهای تجاری بوده است . یک بازار علاوه بر آنکه مکانی برای تبادلات فرهنگی ، اقتصادی واجتماعی محسوب میگردد، دارای فضای معماری می باشدکه متناسب با اقلیم و هم ساز با شرایط بومی وسنتی منطقه شکل گرفته است و یک الگوی از فضای معماری ایرانی - اسلامی می باشد که توسط متفکران ایرانی ، تحت تاثیر شرایط تاریخی ، جغرافیایی ، فرهنگی ، اقلیمی وبومی برای حرکت به سمت کمال معنوی و مادی تدوین شده است را در بر میگیرد. بازار وکیل شیراز، بازاری به زبان رنگ هاست . رنگ فرشها، پارچه ها، ادویه ها…آنقدر همه چیز در این بازار پررنگ و زیباست که هیچ وقت نمی توان مثل یک رهگذر عادی از کنار زیبایی هایش گذشت . بازارهای ایرانی یکی از مهم ترین بخش های تشکیل دهنده ساختار شهر در شهرهای تاریخی و فرهنگی باستان بوده اند.این بازارها علاوه بر تاثیرگذاری بر ساختار کلی شهر و شکل گیری محله ها، به عنوان یکی از مظاهر مهم معماری ، در میان مردم از اهمیت برخوردار بوده و در جهان نام آور شده اند. مطالعه روند توسعه شهری درشهرهای تاریخی نشان میدهد که اقتصاد همیشه نقش مهمی درشکل دادن به ساختار اجتماعی و شهرسازی این گونه شهرها داشته است . درشهرهای تاریخی ایران این نقش حیاتی توسط بازار سنتی ایفا میشود یک بازار ایرانی را می توان شریان اصلی شهری درساختار شهرسازی شهرهای تاریخی ایران نامید. طراحی و فضا سازی بازارهای ایرانی وابسته به فرهنگ شرایط اقلیمی و قدرت اقتصادی هر شهر بوده و توجه همه جانبه به تمامی عوامل اصلی اقلیمی و اجتماعی در طراحی منجر به ایجاد یک فضای شهری منحصر به فرد شده است که نه تنها پذیرای فعالیت های اصلی اقتصادی شهر است بلکه نقش مهمی در برگزاری مناسبت های اصلی فرهنگی مذهبی و سیاسی اجتماعی شهر را داراست . بنابراین بازار ایرانی با نقش چند عملکردی خود می تواند به عنوان یک فضای شهری پایدار در زمینه های پایداری اجتماعی ، اقتصادی و پایداری محیطی مورد مطالعه و بررسی قرارگیرد که علاوه برنقش موثر درمتعادل کردن عوامل اقلیمی و انرژیهای محیطی موجب شکوفایی اقتصادی نیز میگردد و اضافه بر آن فعالیت های دیگرشهری را به خود جذب کرده و یک ساختار چند عملکردی را تشکیل میدهد که باعث رشد سازگاری محیطی و حس تعلق میگردد. درطراحی بازار وکیل شیراز اصول اقتصاد، اجتماعی و محیطی در نظر گرفته شده است. توسعه روزافزون شهرها و گسترشبی رویه آنها هر روز بیش از پیش هسته ها، تاریخی فرهنگی موجود در بخش قدیمی شهرها، سنتی را تهدید می کندو لذا حفظ فضاها، شهر، پایدار که اغلب در هسته ها، تاریخی شهر واقع شوده اند ضورور، می باشد. متاسفانه درطراحی بازار ها، جدید در معمار، معاصر ایران کمتر از اصول پایدار، استفاده می شود . بازخوانی اصول طراحی بازار بارویکرد پایدار، می تواند کیفیت فضاها، تجار، را افزایش دهد . با توجه به بیش از ده سال اقامت و تحصیل نویسنده دراستان فارس و دانشگاه شیراز و بازدیدها، مکرر و متعدد، که از دوران خردسالی و کودکی تا اکنون از بازار وکیل شیرازداشته است و کاملا به جو و شرایط این بازار آشنا میباشد باعث شد نویسنده به ارائه این مقاله بپردازد. هدف از اینپژوهش معرفی و شناسایی بازار وکیل شیراز و ظرفیت ها، گردشگر، آن با تاکید بر صنایع دستی، شیرینی و غذاها،محلی، گیاهان دارویی، نمایشها، خیابانی سنتی و وضعیت تقابل معمار، بومی و تاریخی با معمار، نوین و مدرن در آنمی باشند.

نویسندگان

فرهود گل محمدی

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند - و عضو بسیج اساتید استان خراسان جنوبی

سیدمصطفی طباطبایی

کارشناس ارشد عمران سازه و شهردار محمد آباد شهرستان هامون استان سیستان و بلوچستان