تحلیل کارکردهای جریان ادبی معاصر قرآن

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 247

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MIUQU-16-31_001

تاریخ نمایه سازی: 28 اسفند 1401

چکیده مقاله:

یکی از گرایش های تفسیر قرآن کریم، گرایش نواعتزالی مصر یا تفسیر ادبی است که با توجه به تخصص یک مفسر یا علاقه شخصی خود، اساسا به کاوش علوم ادبی در قرآن مانند صرف، نحو، لغت و بلاغت می پردازد و با تکیه بر این علوم ادبی، آیات قرآن را تحلیل کرده و قرآن را تفسیر می کند. تفسیر ادبی، تغییر و تحولات چشمگیری را پشت سر گذاشته و نهایتا در عصر جدید به شکوفایی و تکامل رسیده است. این جریان که با ظهور طه حسین در مصر آغاز گردید، در ادامه توسط امین خولی و شاگرد او بنت الشاطی ادامه یافت و در افکار نصر حامد ابوزید به اوج خود رسید. نخستین هدف این تفاسیر، فهم ادبی خالص قرآن بدون هیچ پیش شرطی است. برای این گرایش تفسیری، عناصر شاخصی از قبیل نگاه سیستماتیک به آیات، عدم ترادف، تقدم قرآن بر قواعد ادبیاتی، عنایت به فرهنگ عصر نزول، مخالفت با تفسیر علمی به معنای خاص و ... ذکر شده است که تا حدود زیادی به تفسیر ادبی هویتی جدید بخشیده است. دراین نوشتار، سعی بر آن است که با مطالعه کتابخانه ای و با روش توصیفی - تحلیلی، کارکرد هر عنصر در تفسیر قرآن کریم، به صورت تفصیلی مورد واکاوی قرار گرفته و بیان گردد.

نویسندگان

محمدعلی رضایی اصفهانی

استاد جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران

محمدصادق اردلان

دانشجوی مدرسی معارف اسلامی، گرایش قرآن ومتون اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، ترجمه، رضایی اصفهانی، محمد علی و همکاران، نخستین ...
  • ابوزید، نصرحامد، مفهوم النص، بیروت: دارالبیضا، المرکز العربی الثقافی. ۱۹۹۸م ...
  • ، معنای متن، ترجمه: مرتضی کریمی نیا، تهران: انتشارات طرح ...
  • اسعدی، محمد، سایه ها و لایه های معنایی، قم: بوستان ...
  • ، آسیب شناسی جریان های تفسیری، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه ...
  • الانباری، ابوطالب، دائرهالمعارف الاسلامیه الکبری، تهران: مرکز دایره المعارف الاسلامیه ...
  • ابن عاشور، محمد، التحریر و التنویر، تونس: الدار التونسیه للنشر، ...
  • ابن جنی، عثمان، الخصائص، به کوشش محمد علی النجار، بیروت: ...
  • ابن تیمیه، احمد، مجموعه تفسیر شیخ الاسلام ابن تیمیه، ویرایش ...
  • ابن قیم الجوزی، اعلام الموقعین عن رب العالمین، بیروت: دارالکتب ...
  • بنت الشاطی، عبدالرحمن عایشه، الاعجاز البیانی للقرآن، القاهره، دارالمعارف، ۱۴۰۴ق ...
  • ، التفسیر البیانی، القاهره، دارالمعارف، ۱۹۶۲م ...
  • ، اعجاز بیانی، ترجمه حسین صابری، تهران: انتشارات علمی و ...
  • خلف الله، محمد احمد، الفن القصصی فی القرآن الکریم، قاهره: ...
  • خولی، امین، «تفسیر»، دائرهالمعارف الاسلامیه: ۵، ترجمه: احمد شنتاوی و ...
  • ، «البلاغه»، دائرهالمعارف الاسلامیه: ۴، ترجمه: احمد شنتاوی و دیگران، ...
  • ، مناهج تجدید، بیروت: دارالمعرفه، ۱۹۶۱م ...
  • ، التفسیر و معالم حیاته و منهجه الیوم، بی جا: ...
  • ذهبی، محمدحسین، التفسیر والمفسرون، قاهره، دارالکتب الحدیثه / دارالکتب الحدیث، ...
  • رضایی اصفهانی، محمد علی، منطق تفسیر قرآن: ۲، قم: پژوهشگاه ...
  • ، منطق تفسیر ۴، قم: پژوهشگاه بین المللی المصطفی (ص)، ...
  • رشیدرضا، محمد، تفسیر القرآن الکریم الشهیر بتفسیر المنار، چاپ دوم، ...
  • رومی، فهد بن عبدالرحمن بن سلیمان، اتجاهات التفسیر فی القرن ...
  • زارع، آفرین؛ قاسمی، احمد، «مقایسه دو تفسیر ادبی کشاف و ...
  • زرکشی، محمد بن عبدالله، البرهان فی علوم القرآن، ویرایش: محمد ...
  • زمخشری، جارالله، الکشاف، قم: منشورات البلاغه، بی تا ...
  • زرقانی، محمد، مناهل العرفان فی علوم القرآن، قاهره، داراحیاء الکتب ...
  • سعفان، کامل علی، المنهج البیانی فی تفسیر القرآن، مصر: مکتبه ...
  • سبحانی، جعفر، منشور جاوید قرآن، قم: موسسه امام صادق (ع)، ...
  • سعید، عبدالستار فتح الله، المدخل الی التفسیر الموضوعی، قاهره، دارالتوزیع ...
  • سیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، دمشق، بیروت: دار ...
  • الشرقاوی، عفت، الفکر الدینی فی مواجهه العصر، مکتبه الشباب، ۱۹۷۶م ...
  • شاطبی، ابراهیم موسی بن محمد الغرناطی، الموافقات، محقق: ابوعبیده، مشهور ...
  • شاکر، محمدکاظم؛ ساکی، نانسی، «بنت الشاطی و ساماندهی تفسیر ادبی»، ...
  • شریف، محمد ابراهیم، اتجاهات التجدید، القاهره، دارالتراث، ۱۴۰۲ق ...
  • صدر، سیدمحمدباقر، المدرسه القرآنیه، به کوشش لجنه التحقیق، مرکز الابحاث ...
  • طه حسین، فی الصیف، در المجموعه الکامله لمولفات الدکتور طه ...
  • ، من تاریخ الادب العربی، بیروت: دارالعلم للملایین، ۱۹۹۱م ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات اسلامی، چاپ ...
  • طیب حسینی، محمود، «تاملاتی در گرایش تفسیر ادبی معاصر»، قرآن ...
  • ، «امین خولی و مولفه های تفسیر ادبی»، مشکوه، مشهد: ...
  • ، «واکاوی پیوند تفسیر و تحلیل های اجتماعی در مکتب ...
  • عمر ابوحجر، احمد، التفسیر العلمی فی المیزان، بیروت: دارالقتیبه، ۱۹۹۱م ...
  • عطار، داود، موجز علوم القرآن، تهران: موسسه قرآن الکریم، ۱۴۰۳ق ...
  • فخررازی، المحصول فی علم الاصول، به کوشش: طه جابر، بیروت: ...
  • قاسمپور، محسن؛ پویازاده، اعظم؛ ایمانی، محدثه، «بازنگری مبانی و روش ...
  • کریمی نیا، مرتضی، «امین خولی و بنیادگذاری مکتب ادبی در ...
  • لجنه ترجمه دائرهالمعارف الاسلامیه، ابراهیم خورشید، دکتر عبدالحمید یونس، حسن ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی، معارف قرآن، قم: در راه حق، ۱۳۷۳ش ...
  • معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، قم: التمهید، ۱۳۷۳ش ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، قم: مدرسه امام علی بن ...
  • ، تفسیر به رای و هرج و مرج ادبی، قم: ...
  • معرفت، محمد هادی، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، ۱۴۱۸ق ...
  • مسلم، مصطفی، مباحث فی التفسیر الموضوعی، دمشق: دارالقلم، ۱۴۱۰ق ...
  • المنجد، محمد نورالدین، الترادف فی القرآن الکریم بین النظریه والتطبیق، ...
  • نصری، عبدالله، «ابوزید و قرائت متن در افق تاریخی»، قبسات، ...
  • نوفل، عبدالرزاق، القرآن و العلم الحدیث، بیروت: دار الکتاب العربی، ...
  • نیشابوری، نظام الدین بن محمد، غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ...
  • ویلانت، رتراود، «جریان شناسی تفاسیر قرآن در دوره معاصر»، ترجمه: ...
  • نمایش کامل مراجع