تعیین فاکتور انتقال خاک به گیاه یون استرانسیم از نمونه خاک استان تهران به دو گونه گیاهی تربچه و شاهی و بررسی پارامترهای تاثیرگذار بر روی آن

در این تحقیق به بررسی فاکتور انتقال از خاک به گیاه (به عنوان یکی از پارامترهای مهم در محاسبات تحلیل ایمنی و تعیین میزان پرتوگیری افراد) یون استرانسیم (رادیونوکلیید متعارف در آلودگی های ناشی از سوانح هسته ای) به دو نمونه گیاهی شامل تربچه و شاهی (گیاهان پرمصرف در زنجیره غذایی) رشد داده شده در خاک منطقه جنوب تهران می پردازد. در این تحقیق، آزمایشات در گلدان های با قطر ۵/۱۵ و ارتفاع ۷/۱۵ سانتی متر حاوی ۲ کیلوگرم خاک مخلوط شده با کود کمپوست گیاهی و در شرایط نورطبیعی آفتاب هوای تهران انجام گرفت. جهت بررسی اثر غلظت یون استرانسیم بر فاکتور انتقال، خاک موردنظر ابتدا با کود گیاهی با نسبت ۳:۱ مخلوط شد و با استفاده از محلول نمکی استرانسیم نیترات در چهار غلظت متفاوت (۱۰۰۰-۵۰۰-۲۰۰-۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم خاک) آلوده گردید. آبیاری گلدان ها با حجم مشخصی از آب به طور هفتگی و در دو اسیدیته متفاوت (۶و۵= pH) جهت بررسی اثر pH بر فاکتور انتقال صورت گرفت. هم چنین غلظت یون استرانسیم در دو بافت برگ و ریشه تربچه و برگ شاهی انجام گرفت تا تجمع یون استرانسیم در هر یک از بافت ها و میزان تاثیرگذاری آن ها بر فاکتور انتقال مشخص گردد. نتایج نشان داد با افزایش غلظت استرانسیم خاک، میزان جذب این عنصر در هر دو گیاه افزایش یافته و فاکتور انتقال کاهش می یابد. هم چنین در خاک با pH کم تر گیاه جذب بیش تری داشته و فاکتور انتقال بیش تری گزارش شد. هم چنین با استفاده از یک روش تجربی ضریب توزیع که یک پارامتر مهم و کاربردی در مدل سازی انتقال آلاینده­ها و ارزیابی ریسک آلودگی منابع آب و خاک می باشد با استفاده فاکتور انتقال از خاک به گیاه تعیین شد. در این پژوهش هم چنین امکان آلودگی­زدایی استرانسیم از خاک با استفاده از تربچه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که می توان از این گیاه به عنوان یک پالاینده برای پالایش خاک­های آلوده به استرانسیم استفاده کرد.