نگاهی به ابعاد گوناگون اختلاف جنید و حلاج در آیینه تقابل تصوف مکتب خراسان و بغداد
محل انتشار: فصلنامه عرفان اسلامی، دوره: 19، شماره: 75
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 168
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IAUZ-19-75_001
تاریخ نمایه سازی: 28 اسفند 1401
چکیده مقاله:
تاثیر محیط جغرافیایی بر نحوه تفکر و اندیشه انسانی امری قابلتوجه است. تصوف اسلامی با ورود به حوزه جغرافیایی ایران با چالشهای جدیدی مواجهشد. عارفان و اندیشمندان ایرانی با خوانش جدیدی از دین و قرآن بهتدریج جهان اسلام را به سوی دوقطبیشدن سوقدادند. به دنبال آن تصوف عاشقانه مکتب خراسان در مقابل تصوف پایبند به سنت مکتب بغداد قرارگرفت. کرانههای این تقابل حوزههای اندیشه، سیاست و اجتماع را نیز فراگرفت. اوج این تقابل در مرگ حلاج و نوع برخورد طرفداران دو مکتب با او است. در پژوهش حاضر به بیان علتها و ماهیت تقابل این دو مکتب پرداختهشدهاست. سپس بنا به اهمیت مسئله حلاج، با بررسی ابعاد اختلاف او با جنید بغدادی، روشن شد که موارد اختلاف این دو عارف بزرگ، ریشه در تقابل تصوف مکتب خراسان با بغداد داشتهاست. آنان در مسائل مهمی مانند: ۱. اندیشه سیاسی، ۲. مرز تاویل و تفسیر قرآن، ۳. معنای توحید، ۴. عقلانیت صحوی و اندیشه سکری و ۵. بندگی عربی و عدالتجویی ایرانی، با هم اختلافداشتهاند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
شکرالله پورالخاص
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.نویسنده مسئول: pouralkhas@uma.ac.ir
احمد جباری
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
فرشید باقری
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.