مدیریت جامع حوزه آبخیز؛ مفهوم و واژه های مرتبط

مدیریت جامع حوزه آبخیز یعنی مدیریت پایدار مجموعه منابع زیستی و انسانی یک حوزه آبخیز به نحوی که سلامت و معیشت مردم در کنار پایداری اکولوژیکی و طبیعی حوزه آبخیز تامین شود. مدیریت حوزه آبخیز، یکی از حساس ترین و در عین حال پیچیده ترین اشکال مدیریت منابع و تولید است. این حساسیت و پیچیدگی بواسطه ارتباط عوامل و مفاهیم کلیدی مرتبط با آن است. از اینرو، مطالعه حاضر به بررسی مفاهیم، واژه ها و اصطلاحات کلیدی مرتط با مفهوم مدیریت جامع حوزه آبخیز می پردازد. برای این مهم و با تکیه بر مفهوم کلان مدیریت جامع حوزه آبخیز تلاش شده است از طریق مطالعه پژوهش ها و منابع مرتبط، مهمترین واژه ها و اصطلاحاتی که به نحوی در مدیریت جامع حوزه آبخیز موثر بوده و بر آن مرتبط هستند مورد بررسی قرار گرفته و کاربرد آنها در مفهوم مدیریت جامع حوزه آبخیز واکاوی و تشریح گردد. نتایج نشان داد واژه ها و اصطلاحاتی چون جامع نگری، مشارکت، پایداری، ذینفع، مهندسی ارزش، استفاده چندمنظوره، از مهمترین مفاهیمی هستند که به لحاظ تاثیرگذاری و کاربرد، سهم مهمی در رویکرد مدیریت جامع حوزه آبخیز به خود اختصاص می دهند. از اینرو باید تاکید نمود هرگونه برنامه ریزی مرتبط با حوزه های آبخیز باید با تمرکز بر مفهوم مدیریت جامع حوزه آبخیز و توجه ویژه به این مفاهیم کلیدی مرتبط صورت گیرد.