نگرش صدرا و دکارت به علم حضوری نفس به ذات خویش

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 112

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AADAB-10-21_009

تاریخ نمایه سازی: 16 فروردین 1402

چکیده مقاله:

معرفت النفس به عنوان نخستین معرفتی که برای انسان حاصل می شود مورد توجه فیلسوفان بوده و در صدد تبیین ماهیت آن برآمده اند. این معرفت در نظام فلسفی مبنا گرای صدرا و دکارت از اهمیت ویژه برخوردار است. علم حضوری،معیار و مقیاس مطمئنی، در تطبیق این دو مکتب، جهت نیل به معرفت یقین بخش است. در این پژوهش معرفت شناختی با روش عقلی، نگرش دکارت و ملاصدرا به خودآگاهی درمباحث امکان شناخت حضوری به خود، براهین علم حضوری نفس به خویش، نسبت شهود و علم حضوری با روش کتابخانه ای گردآوری و با روش توصیفی ،تحلیلی و نقدی پردازش شده و وجوه اشتراک و افتراق استخراج گردیده است. با تتبع در آثار ایشان آشکار گردید که هر دو اندیشمند با نفی شناخت استنتاجی از نفس، شهود را طریق وصول معرفت نفس به ذات خود می دانند.براساس مبانی فلسفی صدرا علم نفس به ذات خود، تنها بوسیله علم حضوری امکان پذیر است؛ اما بر اساس مبانی و روش ریاضی حاکم برفلسفه دکارت، و عدم وقوف ایشان به تقسیم علم به حضوری و حصولی و نیز محرز نبودن باور ایشان به اصولی که لازمه علم حضوری است مانند اصالت وجود، حمل شهود بر علم حضوری در این مکتب غریب می نماید.لذا معرفت نفس به ذات خود، در این دو نظام فلسفی علی رغم وجوه اشتراک، واجد وجوه افتراق عدیده ای است.

نویسندگان

مرضیه عبدلی مسینان

Assistant professor of Islamic sciences department, Tehran medical sciences

زهرا حدادی

دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن سینا،محمد ابن عبدالله.(۱۴۰۳).اشارات و تنبیهات، جزء ثانی،الطبع الثانی،دفتر نشر ...
  • احمد احمدی،درس نامه،مکاتب فلسفی،بی جا،بی نا،بی تا ...
  • ابن سینا، حسین.( ۱۳۷۵). الاشارات و التنبیهات، مع الشرح للمحقق ...
  • ایزوتسو، توشی هیکو.( ۱۳۵۹). تحلیلی تازه از فلسفه حاج ملاهادی ...
  • بریه، امیل.( ۱۳۸۵) تاریخ فلسفه قرن هفدهم، ترجمه اسماعیل سعادت، ...
  • جوادی آملی، عبدالله.(۱۳۸۹). رحیق مختوم، شرح حکمت متعالیه، ب۲ از ...
  • حسین زاده،محمد.(۱۳۹۰).معرفت بشری، زیرساخت ها،قم، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی ...
  • خسرو پناه،عبدالحسین.(۱۳۹۶).درس نامه تاریخ فلسفه غرب،تهیه و تنظیم مهدی عبداللهی ...
  • دکارت، رنه.(۱۳۷۰). قواعد هدایت ذهن، ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی؛ ...
  • دکارت، رنه.( ۱۳۶۴). اصول فلسفه، ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی، ...
  • دکارت، رنه.( ۱۳۸۳). گفتار در روش، ترجمه محمدعلی فروغی؛ برگرفته ...
  • دکارت،رنه.( ۱۳۶۹).تاملات در فلسفه ی اولی، ترجمه ی احمد احمدی، ...
  • دکارت،رنه.( ۱۳۸۵). گفتار در روش راه بردن عقل، محمدعلی فروغی، ...
  • رحمانی، غلامرضا.( ۱۳۹۳). فلسفه دکارت . چاپ اول . قم ...
  • سربخشی،محمد.( ۱۳۹۵).چیستی و ارزش معرفت شناختی علم حضوری،قم،موسسه آموزشی و ...
  • سربخشی،محمد.( ۱۳۹۰).چیستی و ارزش معرفت شناختی علم حضوری،معرفت فلسفی،ش ۲،۱۱-۳۲ ...
  • سهروردی، شهاب الدین.( ۱۳۷۳).حکمه الاشراق چاپ دوم. تهران: موسسه مطالعات ...
  • سهروردی، شهاب الدین.( ۱۹۴۵).حکمه الاشراق،در مجموعه مصنفات سهروردی،ج۲،با تصحیح هنری ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم.( ۱۳۶۸). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، ...
  • صدرالدین شیرازی ،محمدبن ابراهیم.( ۱۳۶۰).الشواهد الربوبیه، با تصحیح و مقدمه ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم.( ۱۳۷۵). مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتالهین، ...
  • صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم.( ۱۳۸۶). الحکمه المتعالیه فی ...
  • صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (۱۳۹۰).رساله سه اصل،تصحیح دکتر ...
  • صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم.( ۱۳۸۱). المبدا والمعاد، تصحیح ...
  • صدر،محمد باقر.( ۱۳۶۲). فلسفه ما، ترجمه سید حسین حسینی، دفتر ...
  • ضیاء شهابی.( ۱۳۹۱). درآمدی پدیدار شناسانه به فلسفه دکارت، تهران،هرمس ...
  • طباطبائی،محمد حسین.( ۱۳۶۸).اصول فلسفه و روش رئالیسم،به کوشش مرتضی مطهری،تهران، ...
  • عارفی،عباس.( ۱۳۸۲).معرفت و گونه های شهود، ، ذهن،ش ۱۵ و ...
  • عبدالله نژاد، محمد رضا.( ۱۳۸۳). تفاوت تصورات فطری و صورتهای ...
  • قنبری،حسن.( ۱۳۹۰).علم حضوری و جایگاه آن در اندیشه دکارت، پژوهش ...
  • قنبری،حسن.( ۱۳۸۷).یقین عقلی و یقین ایمانی در اندیشه ی دکارت، ...
  • کاپلستون، فردریک.( ۱۳۸۵). تاریخ فلسفه (ازدکارت تا لایب نیتز)، ترجمه ...
  • کاکایی، قاسم، رهبر، حسن.( ۱۳۹۲). بررسی و مقایسه نظریه صدق ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی.( ۱۳۹۵). هم اندیشی معرفت شناسی،تدوین ونگارش ...
  • مطهری، مرتضی.( ۱۳۷۷). مجموعه آثار، ج۱، قم،صدرا ...
  • مگی، برایان.( ۱۳۷۲). فلاسفه بزرگ، عزت الله فولادوند، تهران، خوارزمی ...
  • هانس رایشنباخ.( ۱۳۹۳). پیدایش فلسفه علمی، ترجمه موسی اکرمی، انتشارات ...
  • یزدی اقدس.( ۱۳۷۵).معرفت شهودی در ابن سینا و دکارت،رساله مقطع ...
  • Descartes, R, ۱۹۵۸, Discourse on Method, in ―Descartes Philosophical Writings‖, ...
  • Dony, W, ۱۹۶۷, Descartes: A Collection of Critical Essays,by Harry ...
  • Gracia J, ۲۰۰۴ ,The Classics of Western Philosophy, Blackwell ...
  • Kung, H, ۱۹۹۶, Does God Exist?, London, Xpress Reprints SCM ...
  • Prado, C.G, ۲۰۰۸. Starting whith Descarts. London: Continuum ...
  • Skirry, J,۲۰۰۸. DESCARTES' A Guide for theperplex. NewYork: Continum ...
  • Williams, B. D, ۱۹۷۸, The progect of pure enqiry England, ...
  • نمایش کامل مراجع