نقش بدن در پیدایش علم حسی از نظر ابن سینا و ملاصدرا

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 209

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AADAB-6-14_003

تاریخ نمایه سازی: 17 فروردین 1402

چکیده مقاله:

اولین مرتبه علم حصولی که برای انسان حاصل می شود، علم حسی است. علم حسی زمینه پیدایش علم خیالی، وهمی و عقلی است؛ ازاین­رو بحث از کیفیت پیدایش علم حسی دارای اهمیت است. از آنجا که علم حسی از طریق حواس ظاهری برای انسان حاصل می شود، این سوال مطرح می شود که در فرآیند پیدایش ادراکات حسی، بدن و ابزار و آلات بدنی چه نقشی را ایفا می کند؟ آیا بدن دارای نقش اصیل و بالذات است یا اینکه نقش بدن و امور بدنی ابزاری و بالعرض است؟ ابن سینا و ملاصدرا در مباحث علم النفس و علم و ادراک دارای مبانی خاصی هستند که سبب تفاوت دیدگاه آنها در این مسئله شده است. در این نوشتار ابتدا به برخی از مبانی ابن سینا و ملاصدرا در این مسئله پرداخته شده است و در ادامه دیدگاه این دو فیلسوف در مورد نقش بدن در پیدایش علم حسی مورد تبیین و بررسی قرار گرفته است و این نتیجه به­دست آمده که از نظر ابن سینا ادراکات حسی، مادی و منطبع در مغز است؛ ازاین­رو بدن و امور بدنی نقش اساسی و اصیلی در پیدایش ادراکات حسی دارد، اما از نظر ملاصدرا علم و ادراک حسی مجرد از ماده است و بدن و امور بدنی نقش ابزار و علت معده را ایفا می کند.

نویسندگان

جواد پارسایی

دانشجوی دکتری دانشگاه باقرالعلوم

حسین غفاری

دانشیار دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن­سینا؛ (۲۰۰۷). احوال النفس رساله فی النفس و بقائها و ...
  • همو؛ (۱۳۶۳). المبدا و المعاد. چاپ اول، تهران: موسسه مطالعات ...
  • همو؛ (۱۳۷۱). المباحثات. چاپ اول، قم: بیدار ...
  • همو؛ (۱۳۷۵). الاشارات و التنبیهات. چاپ اول، قم: نشر البلاغه ...
  • همو؛ (۱۳۷۹). النجاه من الغرق فی بحر الضلالات. چاپ دوم، ...
  • همو؛ (۱۴۰۴). التعلیقات. قم: مکتب الاعلام الاسلامی ...
  • همو؛ (۱۴۰۵). الشفاء – المنطق. قم: مرعشی نجفی ...
  • همو؛ (۱۴۱۷). النفس من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسن­زاده آملی، ...
  • همو؛ (۱۴۱۸). الالهیات من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسن­زاده آملی، ...
  • همو؛ (۱۹۵۳). رسائل ابن­سینا. استانبول: دانشکده ادبیات استانبول ...
  • همو؛ (۱۹۸۰). عیون الحکمه. چاپ دوم، بیروت: دارالقلم ...
  • همو؛ (۲۰۰۵). القانون فی الطب. بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • بهمنیار؛ (۱۳۷۵). التحصیل. چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران ...
  • حسن­زاده آملی، حسن؛ (۱۳۶۶). اتحاد عاقل به معقول. چاپ دوم، ...
  • همو؛ (۱۳۸۵). عیون مسائل النفس و سرح العیون فی شرح ...
  • خسروپناه، عبدالحسین و دیگران؛ (۱۳۸۹). هستی­شناسی معرفت. چاپ اول، تهران: ...
  • رازی، قطب­الدین؛ (۱۳۷۵). المحاکمات. چاپ اول، قم: نشر البلاغه ...
  • السبزواری، ملاهادی؛ (۱۳۷۹). شرح المنظومه. تهران: نشر ناب ...
  • سهروردی، شهاب­الدین؛ (۱۳۷۵). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. چاپ دوم، تهران: ...
  • شهرزوری، شمس­الدین؛ (۱۳۷۲). شرح حکمه الاشراق. چاپ اول، تهران: موسسه ...
  • شیرازی، قطب­الدین؛ (۱۳۸۸). شرح حکمه الاشراق (به انضمام تعلیقات صدرالمتالهین). ...
  • الطباطبایی، محمد حسین؛ (بی­تا). نهایه الحکمه (مع تعلیقیه الفیاضی). چاپ ...
  • طوسی، خواجه نصیرالدین؛ (۱۳۷۵). شرح الاشارات و التنبیهات (مع المحاکمات). ...
  • عبودیت، عبدالرسول؛ (۱۳۹۲). نظام حکمت صدرائی. ج۳، چاپ دوم، تهران: ...
  • فارابی؛ (۱۴۰۵). الجمع بین رای الحکیمین. چاپ دوم، تهران: انتشارات ...
  • فعالی، محمدتقی؛ (۱۳۷۶). ادراک حسی از دیدگاه ابن­سینا. قم: دفتر ...
  • ملاصدرا؛ (۱۳۶۰). اسرار الآیات، تحقیق خواجوی. چاپ اول، تهران: انجمن ...
  • همو؛ (۱۳۰۲). مجموعه الرسائل التسعه. چاپ اول، قم: مکتبه المصطفوی ...
  • همو؛ (۱۳۵۴). المبدا و المعاد. چاپ اول، تهران: انجمن حکمت ...
  • همو؛ (۱۳۶۳). مفاتیح الغیب. چاپ اول، تهران: انجمن حکمت و ...
  • همو؛ (۱۳۸۷). رساله فی اتحاد العاقل و المعقول. مصحح بیوک ...
  • همو؛ (۱۴۱۷). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه. چاپ اول، بیروت: ...
  • همو؛ (۱۴۲۰). مجموعه رسائل فلسفی صدر المتالهین. چاپ دوم، تهران: ...
  • همو؛ (۱۹۸۱). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه (معروف به ...
  • همو؛ (بی تا). الحاشیه علی الهیات الشفاء. قم: بیدار ...
  • همو؛ (۱۴۲۲). شرح الهدایه الاثیریه. چاپ اول، بیروت: موسسه التاریخ ...
  • نمایش کامل مراجع