چیستی و چگونگی تکون شناخت عقلی تصوری (مفاهیم ماهوی) و وجه صدق آن بر کثیرین از منظر ملاصدرا

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 140

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HASPH-8-2_003

تاریخ نمایه سازی: 19 فروردین 1402

چکیده مقاله:

چکیدهاز دیرباز چیستی مفاهیم کلی ماهوی و چگونگی پدیدار شدن آنها در فاهمه انسان برای فلاسفه مساله بوده است. از نظر ارسطو صورت عقلی همان صورت حسی است که در فرایند تجرید و نادیده گرفتن عوارض جزئی کننده، کلی شده و قابلیت صدق بر کثیرین یافته است. فلاسفه مشائی از جمله ابن سینا با رویکرد ارسطو موافقت کردند. ملاصدرا اما دیدگاه تازه ای در چیستی علم طرح نمود و علم را نه کیف نفسانی بلکه نحوه وجود مجرد دانست. همین تلقی او از علم سبب شد تا در شناخت عقلی تصوری (مفاهیم ماهوی) نیز نظری بدیع ارائه دهد. در این مقاله به تحلیل و تبیین نظریه ملاصدرا درباره چیستی، چگونگی شکل گیری مفاهیم کلی در قوه شناختاری انسان و نحوه صدق آنها بر کثیرین پرداخته ایم. شناخت عقلی تصوری و ادراک مفاهیم ماهوی نتیجه ارتقاء وجودی انسان در فرایند حرکت جوهری و اتحاد وجودی با مرتبه وجود برتر عقلانی مدرک است. ملاصدرا دو تبیین برای قابلیت صدق مفاهیم ماهوی بر کثیرین ارائه داده است: ۱) ضعف قوه شناختی در مواجه با صور عقلیه مجرد ادراکی مبهم و تار از آنها به دست می دهد و این ابهام زمینه تردید و امکان صدق بر کثیرین را فراهم می آورد. ۲) این قابلیت، پیامد سعه و شمول وجودی صور عقلیه نسبت به هر معنی معقول مناسب است.

نویسندگان

یزدان محمدی

دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، گروه فلسفه، دانشگاه مفید، قم، ایران.

سید محمد انتظام

دانشیار، گروه فلسفه، دانشگاه مفید، قم، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • سیاهه منابعالف- منابع فارسی:ابن­سینا، حسین­بن عبدالله. التعلیقات. تحقیق از عبدالرحمن ...
  • ابن­سینا، حسین­بن عبدالله. الشفاء(الطبیعیات). به تحقیق سعید زاید، قم: مکتبه ...
  • ابن­سینا، حسین­بن عبدالله. النجاه من الغرق فی بحر الضلالات. مقدمه ...
  • ابونصر الفارابی. فصوص الحکم. تحقیق از شیخ محمد حسن آل ...
  • ارسطو. درباره نفس. ترجمه و تحشیه: علی­مراد داودی، چاپ سوم، ...
  • افلوطین. اثولوجیا. تحقیق از عبد الرحمن بدوی، چاپ اول، قم: ...
  • حسینزاده، محمد. معرفت؛ چیستی، امکان و عقلانیت. چاپ اول، قم: ...
  • خواجه نصیرالدین الطوسی. شرح الاشارات و التنبیهات للمحقق الطوسی. چاپ ...
  • شیخ اشراق. التلویحات اللوحیه و العرشیه (مجموعه مصنفات شیخ اشراق). ...
  • شیخ اشراق. مجموعه مصنفات شیخ اشراق. به تصحیح و مقدمه ...
  • شیخ اشراق. هیاکل النور. به تصحیح محمد کریمی زنجانی اصل، ...
  • شیخ اشراق. حکمه الاشراق. به تصحیح هانری کربن، چاپ دوم، ...
  • صدرالمتالهین. شرح الهدایه الاثیریه. تصحیح از محمد مصطفی فولادکار، چاپ ...
  • صدرالمتالهین. الحاشیه علی الهیات الشفاء. قم: انتشارات بیدار، بی­تا ...
  • صدرالمتالهین. الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. جلد۱، ۳، ۶، ...
  • صدرالمتالهین. المبدا و المعاد. به تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، ...
  • صدرالمتالهین. مفاتیح الغیب. مقدمه و تصحیح از محمد خواجوی، چاپ ...
  • عبودیت، عبدالرسول. درآمدی به نظام حکمت صدرائی. جلد۲، تهران، سمت، ...
  • قطب­الدین شیرازی ، محمودبن مسعود. حکمه الاشراق (تعلیقه ملا صدرا). ...
  • محمدی، یزدان. «ماهیت شناخت عقلی تصوری در نظام فلسفی حکیم ...
  • نمایش کامل مراجع