رتبه بندی مناطق مستعد احداث سد زیرزمینی (منطقه مورد مطالعه: حوزه باغک سرنی استان هرمزگان)

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 165

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_EMJ-1-1_002

تاریخ نمایه سازی: 21 فروردین 1402

چکیده مقاله:

ععلیرغم بارندگی کم که با پراکنش زمانی نامنظم همراه است حجم زیادی از بارندگی ها در استان هرمزگان بدلیل شدت زیاد و رگباری بودن به صورت رواناب هدر می رود. از سوی دیگر منابع آب سطحی جاری از قبیل رودخانه ها و دریاچه سدها بدلیل پتانسیل تبخیر زیاد با هدر رفت بخش مهمی از ذخایر روبرو هستند. شناسایی مناطق مناسبی از دشتهای آبرفتی برای ذخیره آب در زیر زمین راهکار مناسبی برای توسعه منابع آب در این شرایط است. تعیین مناطق مناسب به این منظور به معیارهای گوناگون اکولوژیک و انسانی وابسته است. بر اساس ادبیات تحقیق عوامل اقتصادی- اجتماعی (نیاز آبی و دسترسی)، محور سد زیرزمینی (عمق، طول و لیتولوژی)، مخزن سد زیرزمینی (نفوذپذیری، شیب و سطح مخزن) و آب (کمیت و کیفیت آب) از جمله مهم ترین معیارهای موثر نام برده شده اند. در این تحقیق از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در وزن دهی معیارهای اصلی و فرعی موثر بر تعیین پتانسیل احداث سد زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه بهره گیری شد. شاخص کمیت آب با وزن ۰.۸۳۳، نیاز آبی با وزن ۰.۸ و عمق محور و نفوذپذیری مخزن با وزن برابر ۰.۶۳۷ از مهم ترین شاخص های تحقیق هستند. لایه های اطلاعاتی هر یک از معیارها فازی سازی شد. سپس با استفاده از تصاویر ماهواره ای و بازدید میدانی ۱۴ محور (گزینه) تشخیص داده و انتخاب شد. با تلفیق نهایی داده ها در محیط ArcGIS شاخص تناسب برای هر محور محاسبه و رتبه بندی گردید. نتایج بدست آمده نشان داد گزینه ی ۱۴ در شمال غربی منطقه مورد مطالعه شرایط مناسب و قابلیت احداث سد زیرزمینی را دارد. حساسیت سیستم به رتبه بندی ها با تغییر ۵± و ۱۰± درصد وزن معیارهای دارای بالاترین درجه تاثیر مورد آزمایش قرار گرفت. گزینه انتخابی دارای نفوذپذیری مناسب بوده و عمق محور آن ۱۲-۹ متر است. به علاوه در زیرحوزه B۱ با متوسط بارش سالانه ۲۰۷.۱ میلی متر و دارای حجم نزولات ۱.۹ میلیون مترمکعب، واقع شده است. این ویژگی ها از پتانسیل های مناسب احداث سد زیرزمینی در منطقه می باشد. بنابراین نتایج نشان داد مدل بدست آمده از ثبات کافی در اولویت بندی محورها نسبت به یکدیگر برخوردار است.

کلیدواژه ها:

استحصال آب ، تصمیم گیری چندمعیاره مکانی ، سدهای زیرزمینی ، حوضه سرنی

نویسندگان

یحیی اسماعیل پور

استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، هرمزگان، ایران.

حمیدرضا امیری

کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS، دانشگاه هرمزگان، هرمزگان، ایران.

ساناز فلاح

کارشناسی ارشد بیابان زدایی، دانشگاه هرمزگان، هرمزگان ، ایران.

ناهید میرزاده

کارشناسی ارشد GIS، دانشگاه آزاد تبریز واحد ممقان، تبریز، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ایدون، م.ر.، بیگی پور، غ.ح.، و دهقانیان، م.ص. (۱۳۹۷). مکان ...
  • بهاروند، س.، امیری امرایی، و.، و سوری، س. (۱۳۹۹). ارزیابی ...
  • چزگی، ج.، مرادی، ح.ر.، خیرخواه زرکش، م.م.، قاسمیان، د.، و ...
  • خزایی، م.، خیرخواه زرکش، م.م.، میرزایی، م.ر.، صالح، ا.، و ...
  • روهینا، ا.، احمدی، ح.، معینی، ا.، و شهریور، ع. (۱۳۹۹). ...
  • سعادتی، م. (۱۳۸۱). تعیین شاخص های مکانی جهت ایجاد سدهای ...
  • سلامی، ه. (۱۳۸۵). مکان یابی سدهای زیرزمینی در مناطق آذرین ...
  • طباطبائی یزدی، ج. (۱۳۸۱). بهره برداری از جریانات زیر سطحی ...
  • فلاح، س.ا.، قبادی نیا، م.، شکرگزار دارابی، م.، و قربانی ...
  • مالچفسکی، ی. (۱۳۸۵). سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چندمعیاره. ...
  • محمدی، ح.، و شمسی پور، ع.ا. (۱۳۸۲). تاثیر خشکسالی های ...
  • معماریان، ح. (۱۳۹۲). زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیک (چاپ ششم). ...
  • میان آبادی، ح.، و افشار، ع. (۱۳۸۵). کاربرد تصمیم گیری ...
  • Abdoulhalik, A., and Ahmed. A. (۲۰۱۷). How does layered heterogeneity ...
  • Archwichai, L., Mantapan, K., and Srisuk, K. (۲۰۰۵). Approachability of ...
  • Chen, S.J., and Hwang, C.L. (۱۹۹۲). Fuzzy Multiple Attribute Decision ...
  • Dortaj, A., Maghsoudy, S., Doulati Ardejani, F., and Eskandari, Z. ...
  • dos Santos Gomes, J.L., Vieira, F.P., and Hamza, V.M. (۲۰۱۸). ...
  • Eastman, J.R. (۱۹۹۷). IDRISI for windows users guide, version ۳.۲, ...
  • Forzieri, G., Gardenti, M., Caparrini, F., and Castelli, F. (۲۰۰۷). ...
  • Foster, S., Azevedo, G.B., and Baltar, A.M. (۲۰۰۲). Subsurface Dams ...
  • Jamali, I.A., Mortberg, U., Olofsson, B., and Shafique, M. (۲۰۱۴). ...
  • Kheirkhah Zarkesh, M. (۲۰۰۵). Decision Support System (DSS) For Floodwater ...
  • Kim, B.R., and Lee, S. I. (۲۰۲۱). Conjunctive Operation of ...
  • Klir, J., and Yuan, B. (۱۹۹۵). Fuzzy sets and fuzzy ...
  • Lafayette, F.B., Montenegro, S.M.G.L., Coutinho, A.P., Soares, W., Antonino, A.C.D., ...
  • Mbilinyi, B.P., Tumbo, S.D., Mahoo, H.F., and Mkiramwinyi, F.O. (۲۰۰۷). ...
  • Nilsson, A. (۱۹۸۸). Underground Dams for Small–Scale Water Supply IT: ...
  • Sun, Y., Xu, S.G., Kang, P.P., Fu, Y.Z., and Wang, ...
  • Tabesh, E. (۱۹۹۲). Map integration model applied in site selection. ...
  • Wipplinger, O. (۱۹۵۸). The Storage of Water in Sand: An ...
  • Yalcin, A. (۲۰۰۸). GIS-based landslide susceptibility mapping using analytical hierarchy ...
  • نمایش کامل مراجع