قلمرو مسائل فلسفه اولی و چالشهای آن

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 135

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AADAB-4-9_002

تاریخ نمایه سازی: 22 فروردین 1402

چکیده مقاله:

دانش علمشناسی یا فلسفه علم فیلسوفان مسلمان، مشتمل بر قواعدی پیشینی و لازم الاجراست که علوم حقیقی برهانی، باید ساختار منطقی خود را از آنها اخذ کنند. بر اساس این قواعد، هر علمی باید موضوعی داشته باشد، در تبیینها از اصول و قواعد برهان تبعیت کند، قلمرو خویش را فقط در مرزهای تعیین شده گسترش دهد و پژوهشهایش فقط به عوارض ذاتیه موضوع معطوف باشد. در فلسفه اولی نکته اخیر مراعات نشده و فیلسوفان به کرات از آن تخطی کردهاند. موضوع فلسفه اولی موجود بما هو موجود است و همه محمول های مسائل آن باید از عوارض ذاتیهآن موضوع باشند، حال آنکه بسیاری از محمول های فلسفی چنین نیستند. بسیاری از فیلسوفان این خلط روششناختی بسیار مهم را مسکوت گذاشتهاند اما برخی دیگر با اقرار و اذعان به آن، راه حلهایی عرضه کردهاند. مهمترین راه حلها دو چیز است: یکی آنکه فلسفه موضوع واحدی ندارد. دیگر آنکه قواعد علم شناختی مذکور، قواعدی استحسانی و ذوقی بوده و متابعت از آنها ضرورت ندارد. در این مقاله، راه حل اول که سابقهای کهن دارد، با اصلاحی اندک، به عنوان راهحلی روزآمد پذیرفته می شود.بر اساس این راهحل، میتوان شاخههای مختلف فلسفه را که هر یک موضوع و مسائل مستقل دارند، به اعتبار وحدت روش و بنیادین بودن مسائل، ذیل عنوان عام فلسفه قرار دارد؛ به همان قیاس که علومی را ذیل عنوان علوم تجربی قرار میدهیم.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

موسی ملایری

دانشیار گروه فلسفه، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

سعیده سعیدی

دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آشتیانی، سیدجلالالدین (۱۳۸۷) هستی از نظر فلسفه و عرفان، قم: ...
  • ابنسینا(۱۳۷۶) الهیات من کتاب الشفا، تحقیق حسن حسنزاده آملی، قم:بوستان ...
  • (۱۴۰۴الف)التعلیقات، قم:مکتبه الاعلام الاسلامی ...
  • (۱۴۰۴ب) الشفا، المنطق، کتابالبرهان، قم:کتابخانه آیت الله مرعشی ...
  • (۱۹۱۰) منطق المشرقیین، قاهره: بینا ...
  • ارسطو (۱۳۷۹) متافیزیک، ترجمه شرف الدین خراسانی، تهران: حکمت ...
  • (۱۹۸۰) کتاب البرهان، تحقیق عبدالرحمن بدوی، کویت- لبنان:وکاله المطبوعات و ...
  • تفتازانی، سعدالدین (۱۴۱۲)تهذیب المنطق، قم: موسسه نشر اسلامی ...
  • جرجانی، میرسیدشریف (۱۳۲۵ق) شرح المواقف، قم: الشریف الرضی ...
  • حاشیه بر شرح مطالع(نسخه خطی)، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره ...
  • خوانساری، آقاحسین (۱۳۷۸) الحاشیه علی الشفا (الالهیات)، قم: دبیرخانه کنگره ...
  • داوری اردکانی، رضا (۱۳۹۰) فلسفه معاصر ایران، تهران: سخن ...
  • رازی، قطب الدین (۱۳۶۳) شرح الرسالهالشمسیه، قم: منشورات رضی ...
  • (۱۳۹۳) شرح مطالع الانوار، تهران: موسسه حکمت و فلسفه ایران ...
  • ساوی، عمربن سهلان (۱۹۹۳) البصائرالنصیریه، بیروت: دارالفکر ...
  • طباطبایی، محمدحسین (۱۹۸۱) «تعلیقه بر اسفار»درملاصدرا، الحکمه المتعالیه فی الاسفار ...
  • طوسی، نصیرالدین (۱۴۰۳) شرح الاشارات و التنبیهات، تهران: دفتر نشر ...
  • فارابی، ابونصر (۱۳۸۷) رسائل فلسفی، ترجمه سعید رحیمیان، تهران: علمی ...
  • (۱۹۹۶م) احصاءالعلوم، بیروت، مکتبه الهلال ...
  • (۱۴۰۸) منطقیات فارابی، به کوشش محمدتقی دانشپژوه، قم: کتابخانه آیت ...
  • لاریجانی آملی، صادق (۱۳۹۳) فلسفه علم اصول، ج۱، قم: مدرسه ...
  • مصباحیزدی، محمدتقی (۱۳۹۱) مشکات (شرح الهیات شفا)، قم: موسسه آموزشی ...
  • ملاصدرا، محمدبنابراهیم (۱۳۹۱) الشواهد الربوبیه، تهران: سروش ...
  • (۱۹۸۱) الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: داراحیاءالتراث العربی ...
  • یثربی، سیدیحیی (۱۳۸۷) فلسفه چیست، تهران: امیرکبیر ...
  • نمایش کامل مراجع