عرفان و خرد شرقی در اندیشه و آثار حکیم اقبال لاهوری
سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 119
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AADAB-1-3_007
تاریخ نمایه سازی: 26 فروردین 1402
چکیده مقاله:
علامه اقبال لاهوری، با تکیه بر نظام فکری خویش ( حکمت خودی)، بر خرد شرقی مشرق زمینیان و مسلمانان پای فشرده، خرد غربی و فلسفه های مادی گرا، انسان مدار و پوچ انگارانه آنان را به چالش می کشد. حکمت او آمیزه ای از برهان، عرفان، قرآن، حدیث، عشق، درد، فطرت، خودآگاهی، بیداری و شور و حماسه است که نظر و عمل تعالی بخش را در بر می گیرد. اقبال عقلانیت حاکم بر دنیای غرب را در فن و خبر خلاصه کرده و آن را خالی از نگاه (نگه) و نظر و شهود می داند. وی دستاورد فرهنگ و تمدن مغرب زمین را عمران و آبادی خرد ابزاری و ویرانی دل می بیند. او در منظومه «پس چه باید کرد ای اقوام شرق؟» چنین می گوید: دانش افرنگیان غارتگری دیرها خیبر شد از بی حیدری آه از افرنگ و از آیین او آه از اندیشه لادین او روح شرق اندر تنش باید دمید تا بگردد قفل معنی را کلید (اقبال، ۱۳۴۳: ۴۱۰) حکمت غربی، سرانجام از تجاوز و سیطره بر سرزمین های جهان سوم سر بر آورده و خرد غیررحمانی اش با رنگ و نیرنگ و نقشه های سلطه گرانه و فزون خواهانه توام است. لازمه چنین فرایندی، مسخ فرهنگ های اصیل ملل محروم و نیز قربانی ساختن معارف و معنویات شرقی و باورهای دینی و کرامت انسانی آنان است. از این رو مردم مسلمان و شرقی را به اندیشه خودی، قوت، همگرایی و خیزش دردمندانه و غیرتمندانه فرا می خواند؛ اندیشه ای که عین صلاح و فلاح و حق است: پس چه باید کرد ای اقوام شرق باز روشن می شود ایام شرق ای اسیر رنگ پاک از رنگ شو مومن خود کافر افرنگ شود.
نویسندگان
مسعود سرحدی
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد امیدیه
عزیزالله سالاری
عضو هیات علمی دانشگاه صدا و سیما
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :