تحلیل فقهی حقوقی جریان حکمرانی شرعی در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 157

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SHORA-12-40_003

تاریخ نمایه سازی: 26 فروردین 1402

چکیده مقاله:

یکی از مسائل پیرامون نظریه ولایت فقیه تحلیل جریان تسری مشروعیت شرعی و توجیه شرعی حکمرانی قوای سه گانه و ارکان حکومت بود. بر اساس ادله نقلی و عقلی و نیز منشورات کلامی و فقهی، مشروعیت شرعی حاکمیت چندان دور از ذهن نیست. زیرا حاکمیت بالاطلاق و الاصاله حق خالق و مالک و رب هستی است و بر این پایه حاکمیت باید ماذون از او باشد و به اراده او در امور تصرف شود. ماخوذ از این مبانی، به لحاظ ثبوتی و مطابق مبانی فقهی کلامی، قانون گذار اساسی باید قائل به مشروعیت یکپارچه شود. اما آنچه مهم است بعد اثباتی و استدلالی این رویه است. بر این مبنا، مسئله اساسی این نوشتار این است که توجیه حق حاکمیت و حکمرانی شرعی قوای سه گانه به طور کلی در نظام ولایی از ولی به دیگر ارکان چگونه تحلیل و توصیف می شود؟ به تعبیر دیگر آیا متوقف بر طریق و روش خاصی است یا از شئون و اختیارات حاکم مشروع است و می تواند به انحا و اقتضائات گوناگون روشی را برگزیند؟رهیافت پژوهش: در این تحقیق علمی کاربردی، با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، نظریه مشروعیت یکپارچه با استناد به ادله فقهی و نظرات فقها توصیف و تحلیل شده و سپس با بررسی برخی انگاره های متصور (نهاد نصب، تنفیذ و اذن شرعی، وکالت، ولایت، و ...) در جهت تسری مشروعیت به قوای حاکمیتی، از باب تطبیق و به اجمال و تفکیک، توجیه شرعی قوای حاکمیتی نظام جمهوری اسلامی ایران بررسی شده است

نویسندگان

منصور غریب پور

استادیار گروه فقه دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

سید مهدی جوکار

استادیار گروه فقه دانشگاه یاسوج، یاسوج ،ایران

مجتبی شریعتی

استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمافرام بستانی، فواد (۱۳۷۵)، فرهنگ ابجدی، تهران: نشر اسلامی ...
  • انصاری، شیخ مرتضی (۱۳۸۴)، القضا و الشهادات، قم: مجمع الفکر ...
  • (۱۳۸۵)، کتاب الخمس، قم: مجمع الفکر الاسلامی ...
  • بهروزی لک، غلامرضا (۱۳۹۳)، «بررسی فقهی حقوقی تنفیذ حکم ریاست ...
  • جعفرپیشه فرد، مصطفی (۱۳۸۵)، چالشهای فکری نظریه ولایت فقیه، قم: ...
  • (۱۳۸۰)، مفاهیم اساسی نظریه ولایت فقیه، قم: دبیرخانه مجلس خبرگان ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر (۱۳۷۸)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۷۸)، ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت، ...
  • حائری یزدی، مهدی (۱۹۹۵ م)، حکمت و حکومت، لندن: بینا ...
  • حجاریان، سعید (۱۳۸۸)، جمهوریت؛ افسونزدایی از قدرت، تهران: نی ...
  • حسینی مراغهای، سید میرعبدالفتاح (۱۴۱۷ ق)، العناوین، قم: تحقیق موسسه ...
  • حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۵ق)، تذکره الفقهاء، قم: موسسه آل ...
  • (۱۴۱۹ ق)، قواعد الاحکام، قم: دفتر انتشارات اسلامی ...
  • خامنهای، سید علی (۱۳۹۴)، ولایت و حکومت، تهران: موسسه جهادی ...
  • زنجانی، عمید (۱۳۶۲)، «پرسش و پاسخ در مورد قانون اساسی ...
  • مبانی فقهی کلیات قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: جهاد ...
  • زنجانی، عمید (۱۳۷۶)، «دیدگاه حکومتی در نظریه حسبه»، مجله حکومت ...
  • شفیعی فر، محمد (۱۳۷۸)، «جایگاه ولایت فقیه در حقوق اساسی»، ...
  • شعبانی، قاسم (۱۳۷۳)، حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ...
  • صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی (۱۳۶۹)، تهران: اداره ...
  • صورت مشروح مذاکرات مجلس، بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ...
  • طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۴ ق)، المیزان فی التفسیر القرآن، بیروت: موسسه ...
  • عاملی (شهید ثانی)، زین الدین (۱۴۱۳ ق)، مسالک الافهام، قم: ...
  • (۱۴۱۰ ق)، الروضه البیهه فی شرح اللمعه الدمشقیه، قم: داوری ...
  • عمید زنجانی، عباس علی (۱۳۸۶)، قواعد فقه، تهران: موسسه مطالعات ...
  • (۱۳۳۶)، فقه سیاسی، تهران: امیرکبیر ...
  • قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مصوب سال ۱۳۶۸ ...
  • قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی (۱۳۶۴)، ماده ۳ اصلاحی، مصوب ...
  • کاشف الغطاء، جعفر (بی تا)، کشف الغطاء عن مبهمات شریعه ...
  • کدخدایی، عباس علی؛ جواهری طهرانی، محمد (۱۳۹۱)، حاکمیت قانون و ...
  • مدنی، سید جلالالدین (۱۳۷۰)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی جمهوری ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۸۰)، پرسش و پاسخها (مجموعه ۵ جلدی)، ...
  • (۱۳۹۱)، نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، قم: موسسه آموزشی ...
  • ______________(۱۳۹۲)، حقوق و سیاست در قرآن،قم، موسسه آموزشی و پژوهشی ...
  • __________________(۱۳۹۱)، مشکات ولایت ،قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیملک ...
  • موسوی خمینی، سید روح الله (۱۳۷۹)، کتاب البیع، تهران: موسسه ...
  • (۱۳۳۳ ق)، صحیفه نور، تهران: سازمان مدارک فرهنگ انقلاب اسلامی. ...
  • (۱۳۷۳)، ولایت فقیه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام ...
  • (بی تا)، کشف الاسرار، بی جا، بی نا ...
  • مومن، محمد (۱۳۸۶)، الولایه الهیه الاسلامیه او الحکومه الاسلامیه، قم: ...
  • (۱۴۱۵ ق)، کلمات سدیده فی مسائل جدیده، قم: موسسه النشر ...
  • نجفی، اسفاد؛ محسنی، فرید (۱۳۸۶)، حقوق اساسی، تهران: هدی ...
  • نجفی، محمدحسن (۱۳۶۲)، جواهر الکلام، تهران: دار الکتب الاسلامیه ...
  • هاشمی، سید محمد (۱۳۸۶)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: ...
  • یزدی، محمد (۱۳۸۲)، شرح و تبیین قانون اساسی، تهران: امام ...
  • نمایش کامل مراجع