تعیین جذابیت زنبورپذیری گونه های گیاهی با استفاده از روش رسته بندی

به منظور تعیین جذابیت گونه های گیاهی برای زنبورداری، محدوده ای با مساحت ۲۵۲۲۱ هکتار در مراتع منطقه ییلاقی فریدن در استان اصفهان، انتخاب گردید. جهت شناخت گیاهان و تعیین پتانسیل زنبورپذیری گونه های گیاهی، با شروع زمان گلدهی گیاهان مرتعی و کوچ کلنی های زنبورداران به منطقه، نمونه برداری زمان نمونه برداری در مراجعات هفتگی در طول زمان بهره برداری از تیپ های گیاهی هنگامی که ۱۰ تا ۲۰ درصد گیاهان غالب به گل نشسته بودند، در تیپ های گیاهی به روش تصادفی با استقرار ۳ ترانسکت ۲۰۰ متری و ۳۰ پلات یک متر مربعی در راستای آن انجام گردید. جذابیت هر گونه گیاهی با آماربرداری از تعداد زنبور ملاقات کننده و مدت زمان استقرار روی هر گیاه در طول دوره گلدهی با استفاده از روش مشاهده مستقیم فیلم های برداشت شده از منطقه و میانگین گیری از دو شاخص نسبی زمان و تعداد، شاخص جذابیت گونه ها تعیین گردید. با انجام آنالیز آماری رسته بندی شاخص جذابیت گونه های گیاهی از نظر جذابیت در چهار گروه عالی، خوب، متوسط و ضعیف دسته بندی گردیدند. نتایج نشان داد که در گروه جذابیت عالی (گروه I) گونه های قرار گرفته اند که وجه اشتراک آنها تعداد زنبور ملاقات کننده و میزان بالای زمان استقرار بوده و بترتیب با کاهش میانگین تعداد زنبور ملاقات کننده و زمان استقرار گونه های گیاهی در گروه های با جذابیت خوب، متوسط و ضعیف (II، III و IV) طبقه بندی گردیدند. در منطقه مورد مطالعه مهمترین تیره های گیاهی مورد استفاده زنبور عسل بترتیبCompositae ،Labiatae ، Umbelifera، Cruciferae، Gramineae، Liliaceae و Caryophyllaceae می باشد. از تعداد ۸۸ گونه گیاهی در منطقه، ۷۰ گونه مورد استفاده ی زنبورعسل می باشند که از نظر دامداران کم ارزش بوده و پوشش غالب مراتع ضعیف و بحرانی را تشکیل می دهند. از گیاهان دارای جذابیت عالی می توان گونه های خشخاش، اسپرس، انواع گون (lycioides, parroaianus, gossipianus)، آویشن، زول، شکرتیغال، خارشتر را نام برد. از گیاهان دارای جذابیت خوب می توان انواع سریش، اسپند، انواع گون (canesens, brachycalyx, cyclophylus)، گل گندم، جاز، یونجه، جاشیر، پونه و از گیاهان دارای جذابیت متوسط و ضعیف نیز می توان گونه های انواع فرفیون، شنگ، کنگر، انواع مریم گلی، کلاه میرحسن، پیچک، بومادران و مرغ را نام برد.