بررسی پتانسیل بیابان زایی از منظر زوال پوشش گیاهی (مطالعه موردی: حوضه رودشور قزوین)

پوشش گیاهی ­و تولید بیولوژیک یکی از عوامل مهم در تامین نیازهای بشری ­و پایداری حیات و استقرار زیست­بوم­های موجودات زنده است و در صورت فقدان آن در اراضی طبیعی باعث متروکه و غیر­سکونی شدن عرصه خواهد شد. زوال پوشش گیاهی یکی از فرایند­های اصلی علل بیابان­زایی است. در این مقاله با استفاده از روش فائو و یونپ ارزیابی بیابان زایی از منظر زوال پوشش گیاهی در زیرحوضه­ی رود شور قزوین انجام گردید. بدین منظور ابتدا نقشه رقومی استعداد ذاتی آسیب­پذیری از میانگین هندسی سه شاخص رژیم رطوبتی، رژیم حرارتی و بافت و عمق خاک تهیه شد. برای تهیه نقشه رقومی نسبت گیاهان چند­ساله به یکساله، ابتدا نقشه تیپ­های گیاهی منطقه (۳۱ تیپ همگن اصلی) تعیین و در هر تیپ ۴ میکروپلات مستقر و درصد پوشش گیاهی و تولید برداشت شد. در نهایت از تلفیق نقشه های رقومی استعداد آسیب پذیری و نسبت گیاهان چند­ساله به یکساله، نقشه نهایی پتانسیل بیابان­زایی حاصل و طبقه­بندی شد. از کل سطح زیرحوضه که برابر۲۲۷۵۰۰۰ هکتار است، اراضی کشاورزی و غیر­مرتعی با سطحی معادل ۱۰۳۴۷۴۵ هکتار که ۴۶ درصد زیرحوضه را دربرمی­گیرد، در طبقه­بندی ارزیابی قرار نگرفته و از بقیه آن، ۳۱۶۸۵ هکتار در کلاسه ناچیز، ۱۱۹۱۳۹۴ هکتار در کلاسه متوسط و ۱۷۱۷۶ هکتار نیز در کلاسه شدید قرار گرفت.