معادل واحد دامی و انرژی مورد نیاز روزانه گوسفند نژاد کبوده در مراتع ییلاقی و قشلاقی استان فارس

به­منظور محاسبه ظرفیت چرایی مرتع براساس نیازمندیهای غذایی دام، استفاده از واحد دامی مشترک به جای انواع دام ضرورت دارد. بنابراین یکی از نیازهای پایه در برنامه­ریزی و بهره­برداری بهینه از مراتع و دستیابی به عملکرد دام در سطح مطلوب، تعیین وزن دام غالب در هر منطقه و ضریب تبدیل[۱] آن نسبت به واحد دامی کشور[۲] می­باشد. در این تحقیق؛ وزن گوسفند نژاد کبوده و ضریب تبدیل آن نسبت به واحد دامی کشور تعیین شد. بدین منظور ۲ گله از میان گله­های موجود در مراتع مورد چرای این نژاد انتخاب شدند. در هر گله؛ ۱۵ راس میش۳ ساله، ۱۵راس میش۴ ساله، ۵ راس قوچ ۳ ساله و ۵ راس قوچ ۴ ساله انتخاب که در ییلاق و قشلاق وزن آنها اندازه­گیری شد. در ییلاق علاوه بر این تعداد، ۱۰ راس بره ۳ ماهه و ۱۰ راس بره ۶ ماهه نیز وزن­کشی شد. میانگین وزن میش­های بالغ (سه و چهار ساله) به­عنوان وزن گوسفند نژاد کبوده مورد توجه قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست­آمده؛ وزن گوسفند نژاد کبوده، ۸۶/۰± ۶۶/۵۲ کیلوگرم و معادل واحد دامی میش، قوچ، بره سه ماهه و بره شش ماهه این نژاد نسبت به واحد دامی کشور، به­ترتیب ۰۷۶/۵۲عه موردی /۱، ۶۰/۱، ۳۸/۰ و ۵۱/۰ محاسبه شد. میزان انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه گوسفند نژاد کبوده براساس معادله پیشنهادی ماف (MAFF, ۱۹۸۴)[۳] در حالت نگهداری و در شرایط چرا در مرتع و با مد نظر قرار دادن خصوصیات فیزیکی مراتع مورد مطالعه، فواصل آبشخور، پراکنش گیاهان و اعمال ضریب افزایشی، در هنگام چرا در مراتع قشلاقی برابر ۸۹/۹ مگاژول و در مراتع ییلاقی برابر ۶۰/۱۰ مگاژول محاسبه گردید. مقدار علوفه لازم برای تامین نیاز روزانه گوسفند نژاد کبوده با توجه به کیفیت علوفه مراتع قشلاقی و ییلاقی مورد مطالعه در مرحله رشد کامل به­ترتیب ۹۸/۱ و۸۰/۱ کیلوگرم علوفه خشک برآورد گردید.  ۱- Animal unit equivalent (AUE)   ۲- اندازه واحد دامی در ایران؛ میش بالغ غیر آبستن و خشک با میانگین وزن ۵۰  کیلوگرم گزارش می­شود (ارزانی، ۱۳۸۸؛ ارزانی و همکاران، ۱۳۸۶). [۳]- Ministry of Agriculture Fishers and Food (MAFF), (۱۹۸۴ )