بررسی رابطه پوشش گیاهی با خاک در اراضی شور استان قم

در این تحقیق رابطه­ی پوشش گیاهی و خاک در اراضی شور استان قم مورد مطالعه قرار گرفت. این منطقه که در مرکز ایران قرار دارد؛ دارای مساحت ۱۴۶۳۱ کیلومترمربع با احتساب سطح دریاچه نمک می­باشد. در این مطالعه به­منظور تفکیک اولیه جوامع گیاهی از روش فیزیونومیک- فلوریستیک- اکولوژیک و برای مطالعه­ی پوشش گیاهی منطقه از روش کوادرات­گذاری استفاده شد. در این بررسی از کوادرات­هایی با ابعاد۱۰ ×۱۰ و به تعداد ۱۰ عدد برای هریک از تیپ­های گیاهی بهره­گیری شد. برای مستقر کردن کوادرات­ها در یک جامعه از روش نمونه­برداری تصادفی طبقه­بندی­شده استفاده شد. در این مطالعه ۱۱ عامل  مربوط به خاک در ۴۸ تیپ مرتعی مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش آنالیز خوشه­ای ۱۳ جامعه­ی گیاهی در منطقه تفکیک شد. به­منظور تعیین اثر عوامل محیطی بر استقرار پوشش گیاهی از روش رسته­بندی   CCA( آنالیز تطبیقی متعارفی) با استفاده از نرم­افزار CANOCO استفاده شد. نتایج رسته­بندی نشان داد که عوامل محیطی مانند هدایت­الکتریکی، آهک، سدیم، گچ، پتاسیم و کلسیم بیشترین نقش را در استقرار و گسترش جوامع گیاهی منطقه مورد مطالعه دارند. همچنین گیاهان تیره اسفناجیان در مقایسه با گیاهان تیره گندمیان، از مکانیزم­های مقاومت به شوری کارآمدتری برخوردار می­باشند. در شوره­زارها با تغییرات تدریجی در رطوبت خاک، منطقه­بندی گونه­ها و تیپ­های مختلف گیاهی به صورت نوارهای موازی درمی­آیند. پس وجود پستی بلندیهای هر چند ناچیز در سطح زمین، از عوامل مهم تغییر شرایط شیمیایی و فیزیکی خاک بوده و طبیعتا باعث شکل­گیری رویشگاه­های خاص برای گونه­های گیاهی مختلف می­شود.