مفهوم و پیشینه نسبت های طلایی در میراث مکتوب (یونان باستان، دوره اسلامی، قرون میانی و جدید)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 134

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MATH-7-3_002

تاریخ نمایه سازی: 28 فروردین 1402

چکیده مقاله:

درباره نسبت طلایی افسانه پردازی بسیار است. بعضی آن را به اعداد مقدس نزد فیثاغوریان مربوط می سازند و بعضی جایگاهی عالی در هندسه و معماری برای آن قائل اند و حتی گاهی اشاره شده که ساخت معابد و سازه های خاص کهن بر مبنای این اعداد و تناسبی از آن ها صورت گرفته است. بر آنیم تا با پژوهش در منابع مکتوب دوره اسلامی، دست نویس ها و رسایل عربی و فارسی که به عنوان منابع اولیه در دسترس است و همچنین از طریق تالیفات و مآخذ دست چندمی که از آثار یونان باستان به یونانی، لاتینی و دیگر زبان ها دستیاب است، پیشینه مکتوب نسبت های ویژه را مطالعه کنیم و آن دسته از نقوش هندسی که به دلیل ویژگی های خاص بصری از آن ها با عنوان «مقدس» یا «طلایی» نام می برند را شرح دهیم. در این گفتار، پس از بیان مفهوم و تعاریف ریاضی، نخست به شواهد این موضوع در منابع مکتوب معاصر و سده های میانی اشاره شده و پس از بررسی پیشینه موضوع در یونان باستان، برخی آثار دوره اسلامی با موضوع حساب یا هندسه که به طور مستقیم یا غیر مستقیم به این مساله پرداخته اند را بر می شماریم. از آنجا که اهداف اصلی این پژوهش بر بررسی رسایل دوره اسلامی استوار است، تنها به معرفی مختصر آثار و کتب دوران میانی بسنده می شود و سعی بر آن است تا کوشش های صورت گرفته در دوره اسلامی و قبل از رنسانس، بیش از پیش نمایان و برجسته گردد

کلیدواژه ها:

نویسندگان

فاطمه سادات سعادتمند

پژوهشکده تاریخ علم، دانشگاه تهران، تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • G. Markowsky, Misconceptions about the Golden Ratio, The College Mathematics ...
  • T. Dantzig, The Bequest of The Greeks, Charles Scribner’s Sons, ...
  • M. Livio, The Golden Ratio, The Story of PHI, ۲۰۰۲ ...
  • G. Sarton, When did the term ”golden section” or its ...
  • B. Fett, An In-depth Investigation of the Divine Ratio, The ...
  • R. Herz-Fischler, A Very Pleasant Theorem, The College Mathematics Journal ...
  • L. M. Dabbour, Geometric proportions:The underlying structure of design process ...
  • A. Bennett, Follow the golden ratio from Africa to the ...
  • W. K. Chorbachi, In the Tower of Babel: Beyond Symmetry ...
  • L. Freitas, Notes on Some Pentagonal “Mysteries” in Egyptian and ...
  • J. Pottage, The Mathematical Gazette: Review, The Mathematical Association, (۱۹۸۹) ...
  • Plato, Timaeus, Desmond Lee, Penguin Books, ۱۹۷۷ ...
  • J. Kappraff, The Relationship Between Mathematics and Mysticism of the ...
  • H. F. Verheyen, The Icosahedral Design of the Great Pyramid, ...
  • D. E. Smith, History Of Mathematics, ۲, Book contributor Osmania ...
  • B. L. Waerden, Geometry and Algebra in Ancient Civilization, Berlin ...
  • J. L. Heiberg, Euclid’s Elements of Geometry, Translated by Richard ...
  • A. Seidenberg, The Origin of Mathematics, Archive for History of ...
  • R. Herz-Fischler, Theorem xiv of the First “Supplement” to The ...
  • W. K. Chorbachi and A. L. Loeb, An Islamic Pentagonal ...
  • E. Kheirandish, An Early Tradition in Practical Geometry: The Telling ...
  • N. al-Din Tusi, al-Magala al-Rabi’s, Sitat Magalat min Kitab Tahrir ...
  • Paris Bibl. Nat. ancient fond person MS۱۶۹, starting folio۱۴۱ ...
  • ج. ل. برگرن، بررسی گزیده ای از پژوهش ­های منتشر ...
  • ی. کرامتی، اصول اقلیدس، دایره المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دایره ...
  • ابوریحان بیرونی، التفهیم لاوائل صناعه التنجیم، شرح و تصحیح جلال ...
  • ابن سینا، الشفاء، به کوشش ابراهیم مدکور، قم، ۱۴۰۵ ...
  • ع. انوار، سیر هندسه اقلیدسی از اقلیدس تا شیخ الرئیس ...
  • م. مختاری، دانش نامه علایی، پایان نامه، دانشکده علوم ریاضی ...
  • نصیرالدین طوسی، تحریر اصول اقلیدس، دست نویس ش. ۴۰۷۸ کتابخانه ...
  • نصیرالدین طوسی، تحریر اصول اقلیدس، دست نویس کتابخانه ملی قطر. ...
  • قطب الدین شیرازی، دره التاج لغره الدباج، دست نویس ۶۹۸ ...
  • م. کاوه­ یزدی، رساله­ ای از ثابت بن قره در ...
  • غ. جونپوری، جامع بهادرخانی، چاپ سنگی کلکته، ۱۸۳۵ ...
  • عبدالغفار نجم الدوله، اصول هندسه، تهران، ۱۳۱۸ ...
  • ع. جذبی، هندسه ایرانی-کاربرد هندسه در عمل، سروش، تهران، ۱۳۷۶ ...
  • ا. قربانی و م. شیخان، بوزجانی نامه، انتشارات و آموزش ...
  • ابواسحاق کوبنانی، ترجمه فی ما یحتاج الیه الصانع من اعمال ...
  • م. اسلام پناه، گره سازی به روایت استاد غلامرضا، فرهنگ ...
  • غیاث الدین جمشید کاشانی، مفتاح الحساب، به کوشش نادر نابلسی، ...
  • غیاث الدین جمشید کاشانی، دست نویس ش. ۶۱۴۸، کتابخانه مجلس ...
  • نمایش کامل مراجع