ارزیابی محصول علوفه و سازگاری هفت جمعیت شبدر قرمز (Trifolium pratense L.) بصورت کشت خالص و مخلوط با فستوکا بلند (Festuca arundinacea Schreb.) در مراتع البرز شمالی

به منظور بررسی عملکرد علوفه خشک و سودمندی کشت مخلوط شبدر و فستوکای بلند در مقایسه با کشت خالص آنها، ۷ اکوتیپ شبدر قرمز و یک اکوتیپ فستوکای بلند بصورت تک­کشتی و کشت مخلوط با نسبت ۵۰ درصد شبدر و ۵۰ درصد فستوکا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۳ تکرار در مراتع ییلاقی استان مازندران در سالهای ۸۴-۱۳۸۲ مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های مربوط به هر سال مورد تجزیه ساده و داده های ۲ سال در قالب طرح اسپلیت پلات در زمان تجزیه شدند و میانگین تیمارها توسط آزمون دانکن دسته بندی شدند و برای سودمندی کشت مخلوط از نسبت برابری زمین استفاده شد. نتایج بدست آمده در سال اول نشان داد که تفاوت بین کشت خالص و مخلوط معنی دار بود. میانگین عملکرد علوفه خشک در کشت های خالص شبدر، فستوکا و کشت مخلوط به­ترتیب ۵۱۹۹، ۲۰۷۸ و۲۹۸۱ کیلوگرم در هکتار بود. در سال دوم تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد و میانگین عملکرد تک­کشتی در شبدر قرمز، فستوکا و کشت مخلوط آنها به­ترتیب ۳۰۵۹، ۳۰۱۴ و ۳۰۲۴ کیلوگرم در هکتار بود که نشان­دهنده غالب بودن فستوکا در سال دوم آزمایش بود. در مقایسه بین هفت اکوتیپ شبدر قرمز در شرایط تک­کشتی، اکوتیپ های ۱۵۶۸، ۱۷۵۳، ۶۱۸ و ۲۰۸۶ با میانگین ۴۳۰۰ تا ۴۸۰۰ کیلوگرم در هکتار عملکرد علوفه بیشتری داشتند. در بین آنها اکوتیپ ۱۷۵۳ با منشا ارومیه به دلیل شکل رویشی خوابیده، از مزیت نسبی بهتری در رابطه با مقاومت به چرای دام برخوردار بود و جهت احداث چراگاه در منطقه توصیه شد. برای کشت مخلوط شبدر ۲۰۸۶ و فستوکا، با متوسط محصول علوفه مخلوط ۴۰۴۷ و ۳۹۸۷ کیلوگرم در هکتار و نسبت برابری زمین ۰۹/۱ و ۱۸/۱ به­ترتیب در سال اول و دوم نسبت به بقیه اکوتیپ ها سودمندی بیشتری برای کشت مخلوط با فستوکا داشت.