مجاز و استعاره مفهومی جنگ در دیوان حاتم طائی با رویکرد شناختی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: عربی
مشاهده: 125

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IAALL-18-65_010

تاریخ نمایه سازی: 29 فروردین 1402

چکیده مقاله:

زبان­شناسی شناختی به عنوان یکی از شاخه های نوین میان رشته ای، با بررسی رابطه ذهن و زبان معتقد است زبان نمودی از ذهن بشری است؛ ازاین رو با تامل عمیق در اشعار دوره جاهلی (۴۴۹-۶۲۲ م) در پرتو نظریات شناختی می توان به ذهنیت شعرا برحسب محیط خود و نحوه زیست آ نها پی برد. حاتم طائی از شاعران عرب دوره پیش از اسلام است که با بررسی دیوان اشعار وی می توان به نظام فکری­اش دست یافت. نظر به اینکه «جنگ» یکی از برجسته ترین پدیده های اجتماعی دوره جاهلی بوده، ارائه پژوهشی جدید در حوزه «جنگ» در شعر حاتم طائی جهت شناخت نظام فکری وی به طور خاص و زندگی اجتماعی دوره جاهلی به طور عام هدف اصلی این مقاله است. به این منظور عبارات استعاری و مجازی، از دیوان شاعر، استخراج و طبق نظریه لیکاف و جانسون ۱۹۸۰)) مورد تحلیل قرارگرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد، حاتم طائی برای مجسم کردن "جنگ" در ذهن مخاطب در قالب استعاره مفهومی از امور عینی و محسوس مرتبط با زندگی دوره جاهلی، همچون آتش و حیوان بهره گرفته است. همچنین ذکر جنبه های ظریف و جزئیات جنگ و جنگاوری و وصف جنگجویان در مجازهای مفهومی، بهترین گواه دال بر پیوند تنگاتنگ میان این پدیده اجتماعی با دوران زندگی شاعر به­شمار می­آید.

نویسندگان

سید محمود میرزایی الحسینی

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

شیرین پورابراهیم

دانشیار گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

طیبه فتحی ایرانشاهی

دکترای زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، (۱۹۵۶)، لسان العرب، ط ۳، ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲)، المفردات فی غریب القرآن، ...
  • الروضان، عبدعون، (۲۰۰۳)، موسوعه شعراء العصر الجاهلی،عمان، دار اسامه للنشر ...
  • الجرجانی، عبدالقاهر عبدالرحمن، (۱۴۲۲)، اسرار البلاغه، تحقیق: عبدالحمید هنداوی، بیروت، ...
  • سکاکی، ابویعقوب، (۱۹۹۹)، مفتاح العلوم، بیروت، دارالکتب العلمیه ...
  • ضیف، شوقی، (۲۰۰۳)، تاریخ الادب العربی (العصر الجاهلی)، ط ۲۴، ...
  • الطائی، حاتم، (لا تا)، دیوان شعر حاتم بن عبدالله الطائی ...
  • الطائی، حاتم، (۱۹۸۶ م)، دیوان، شرح و تقدیم: احمد رشاد، ...
  • فاخوری، حنا، (۱۹۸۶)، الجامع فی تاریخ الادب العربی، بیروت، دارالجبل ...
  • القزوینی، جلال الدین، (لا تا)، الایضاح فی علوم البلاغه، بیروت، ...
  • افراشی، آزیتا، (۱۳۹۷)، استعاره و شناخت، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی ...
  • راسخ مهند، محمد، (۱۳۹۳)، درآمدی بر زبانشناسی شناختی، مفاهیم و ...
  • روشن، بلقیس و لیلا اردبیلی، (۱۳۹۵)، مقدمه ای بر معناشناسی ...
  • سوسور، فردینان، (۱۳۸۲)، دوره زبانشناسی عمومی، ترجمه: کورش صفوی، تهران، ...
  • کوچش، زولتان (۱۳۹۸)، مقدمه ای کاربردی بر استعاره. ترجمه: شیرین ...
  • لیکاف، جورج، مارک جانسون، (۱۳۹۶)، استعاره­های که با آن زندگی ...
  • مارتینه، آندره، (۱۳۷۸)، اصول زبانشناسی عمومی، ترجمه سید علاءالدین گوشه ...
  • Lee, David, (۲۰۰۱). Cognitive Linguistics: An Introduction. Oxford: Oxford University ...
  • نیمایر، سوزان (۱۳۹۹)، «از ته قلب : بررسی های مجازی ...
  • قائمی، مرتضی، و اختر ذوالفقاری، (۱۳۹۸)، «مطالعه مدل­های شناختی زمان ...
  • لیکاف، جورج. (۱۳۹۰)، «نظریه معاصر استعاره»، ترجمه فرزان سجودی، استعاره ...
  • نمایش کامل مراجع