تحلیل روند زمانی و مکانی الگوهای گردشی جو و اثرات آن بر بارش های ایران در دو دهه اخیر

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 138

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPHGR-54-4_005

تاریخ نمایه سازی: 29 فروردین 1402

چکیده مقاله:

در این پژوهش از داده های روزانه ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال با تفکیک مکانی ۱ درجه از پایگاه داده ECMWF برای جنوب غرب آسیا و داده های ایستگاهی بارش از سازمان هواشناسی کشور (۱۹۷۹ تا ۲۰۱۸) بهره جویی شده است. تکنیک بکار رفته تحلیل مولفه اصلی و تحلیل خوشه ای است. با این تحلیل ها ۹ الگوی گردشی شناسایی شدند. تغییرات الگوها در سطح ۹۵ درصد معناداری، بوسیله آزمون ناپارامتری من کندال آزموده و برای برآورد میزان تغییرات از تخمین گر شیب سن بهره گرفته شد. آزمون معناداری روند برای الگوهای زمستانی در فصل بارش های ایران، روند معنادار افزایش ارتفاع ژئوپتانسیل؛ که منجر به کاهش شیو فشار و کاهش ناپایداری و نهایتا تضعیف الگوهای بارشی زمستانی گردیده است را آشکار ساخت. روندهای معنادار مثبت ارتفاع ژئوپتانسیل، تداوم این شرایط را برای الگوهای تابستانی (افزایش پایداری، کاهش چرخندگی و کاهش بارش) نشان دادند. از ۹ الگوی شناخته شده تنها برای یک الگوی فصل گذار روند معنادار منفی بر روی کشور مشاهده شد. این الگو با اندکی افزایش بارندگی بیانگر شکل گیری شرایط ناپایدار است که در صورت مهیا بودن رطوبت می تواند منجر به بارش های فصل معتدل گردد. یافته ها نشان دادند که یک الگوی زمستانی بارش زا در دو دهه اخیر حذف شده و بجای آن یک الگوی تابستانی ظاهر گردیده است.

نویسندگان

زهرا ماه آورپور

گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

جواد خوشحال دستجردی

گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

سیدابوالفضل مسعودیان

گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

محمدعلی نصراصفهانی

گروه مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • حجازی زاده، زهرا؛ فتاحی، ابراهیم. (۱۳۸۳). تحلیل سینوپتیکی بارش های ...
  • حمیدیان پور، محسن؛ علیجانی، بهلول و صادقی، علیرضا. (۱۳۸۹). شناسایی ...
  • دارند، محمد. (۱۳۹۳). شناسایی تغییرات ارتفاع، تاوایی و فشار تراز ...
  • رسولی، علی اکبر؛ بابائیان، ایمان؛ قائمی، هوشنگ و زواررضا، پیمان. ...
  • رضیئی، طیب؛ عزیزی، قاسم؛ محمدی، حسین و خوش اخلاق، فرامرز. ...
  • علیجانی، بهلول. (۱۳۹۰). اقلیم شناسی سینوپتیک. چاپ چهارم، تهران: انتشارات ...
  • علیجانی، بهلول و دوستان، رضا. (۱۳۹۱). شناسایی کانون های کنترل ...
  • علیزاده، تیمور؛ عزیزی، قاسم و روستا، ایمان. (۱۳۹۱). واکاوی الگوهای ...
  • عطایی، هوشنگ. (۱۳۸۸). بررسی الگوهای گردشی تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال جو ...
  • غیور، حسنعلی؛ مسعودیان، سید ابوالفضل؛ آزادی، مجید و نوری، حمید. ...
  • فتاحی، ابراهیم و شیراوند، هنگامه. (۱۳۹۳). بررسی الگوهای گردش جوی ...
  • مسعودیان، سید ابوالفضل. (۱۳۸۵). زیج سی ساله الگوهای گردشی تراز ...
  • Ait-Sahalia, Y., & Xiu, D. (۲۰۱۵). Principal Component Analysis of ...
  • Alijani, B., & Dostan, R. (۲۰۱۱). Identifying the control centers ...
  • Alijani, B. (۲۰۱۲). Synoptic climatology. ۴th edition, Tehran: Semit Publications. ...
  • Alizadeh, T., Azizi, Q., & Rosta, I. (۲۰۱۱). Analyzing circulation ...
  • Atai, H. (۲۰۱۰). Investigating circulation patterns of ۵۰۰ hectopascal level ...
  • Banda, V., Dzwairo, B., Singh, S., & Thokozani, K. (۲۰۲۱). ...
  • Bejarán, R. A., & Camilloni, I. A. (۲۰۰۳). Objective method ...
  • Bryson, R. A. (۱۹۶۶). Air Masses, Streamlines, and the Boreal ...
  • Esteban, P., Jones, P. D., Martín-Vide, J., & Mases, M. ...
  • Fatahi, E., & Shiravand, H. (۲۰۱۳). Investigating atmospheric circulation patterns ...
  • Gadgil, S., & Iyengar, R. N. (۲۰۰۷). Cluster analysis of ...
  • Gan, T. Y. (۱۹۹۸). Hydroclimatic trends and possible climatic warming ...
  • Ghayor, H. A., Masoudian, S. A., Azadi, M., & Nouri, ...
  • Gibbons, J. D., & Chakraborti, S. (۲۰۱۱). Nonparametric Statistical Inference. ...
  • Hamidianpour, M., Alijani, B., & Sadeghi, A. (۲۰۱۱). Identifying synoptic ...
  • Hejazizadeh, Z., & Fatahi, I. (۲۰۰۷). Synoptic analysis of Iran's ...
  • Hirsch, R., Slack, J., & Smith, R. (۱۹۸۲). Techniques of ...
  • Hoerling, M. P., Hurrell, J. W., & Xu, T. (۲۰۰۱). ...
  • Horton, D. E., Johnson, N. C., Singh, D., Swain, D. ...
  • HUTH, R. (۱۹۹۶). AN INTERCOMPARISON OF COMPUTER-ASSISTED CIRCULATION CLASSIFICATION METHODS. ...
  • Jolliffe, I. T. (۲۰۰۲) Principal Component Analysis. New York, USA ...
  • Kalkstein, L. S., Sheridan, S. C., & Graybeal, D. Y. ...
  • Lolis, C. J., Kotsias, G., & Bartzokas, A. (۲۰۱۸). Objective ...
  • Marsh, G. E. (۲۰۰۷). Climate Change: The Sun’s Role ...
  • Masoudian, Seyyed Abulfazl. (۱۳۸۵). ۳۰-year study of circulation patterns in ...
  • Rasouli, A. A., Babaian, I., Qaemi, H., & Zavarreza, P. ...
  • Raziei, T., Azizi, Q., Mohammadi, H., & Khoshakhlaq, F. (۲۰۱۱). ...
  • Richman, M. B. (۱۹۸۱). Obliquely Rotated Principal Components: An Improved ...
  • Romero, R., Sumner, G., Ramis, C., & Genovés, A. (۱۹۹۹). ...
  • Santos, J. A., Corte-Real, J., & Leite, S. M. (۲۰۰۵). ...
  • Seibert, P., Frank, A., and Formayer, H. (۲۰۰۷) Synoptic and ...
  • They have, M. (۲۰۱۳). Identifying changes in altitude, altitude and ...
  • Vicente-Serrano, S., & López-Moreno, J. I. (۲۰۰۶). The influence of ...
  • Yarnal, B. (۱۹۹۴). Synoptic Climatology in Environmental Analysis: A Primer. ...
  • نمایش کامل مراجع