جستاری بر ساختارگرایی در ارزشیابی اثر هنری

ساختارگرایی به عنوان یک نظریه یا روش، یکی از بانفوذترین آیینهای فکری است که در علوم مختلف کاربرد گسترده ای از خود بر جای گذاشته است. ریشه ساختارگرایی در افکار و اندیشههای فردینانت دسوسور، زبانشناس مشهور فرانسوی است. هنر، تقدم در اقلیم ناشناخته هاست. ارزشیابی و نقد اثر هنری همواره با چالشها و تعارضات مختلفی همراه بوده که مانع از درک محتوا و مقصود نهانی آن گردیده است. این پژوهش بر آن است تا با شناخت مفاهیم و ویژگیهای ساختارگرایی، بکارگیری آن را در ارزشیابی آثار هنری بررسی کند. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و در روند گردآوری و جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانهای و مستندات مکتوب بهره گرفته شده است. نتایج حاکی از آن است که ساختارگرایی با نفی ماهیت خلاق و دینامیک هنر به دنبال کشف معنای ظاهری و مادی اثر از طریق نظام نشانهها بوده و قادر به دستیابی به لایههای عمیق و حقیقت ژرف اثر هنری نیست. تقلیل ذات زیباییشناختی اثر هنری به ساختاری غیر قابل مشاهده که حاصل کنش مغزی و اختیاری است، ارزشیابی را دچار خطا میکند.