ارزیابی اقتصادی پتاسیل کاربرد بقایای گیاهی در تولید انرژی های تجدیدپذیر (مطالعه موردی: کاه و کلش برنج)

استفاده از زیست توده به عنوان یک منبع انرژی نه تنها به دلایل اقتصادی بلکه به دلیل توسعه پایدار و محیط زیستی حائز اهمیت بوده و از طرفی عامل تسریع بخشی در رسیدن به توسعه پایدار به شمار می آید. این در حالی است که سوزاندن کاه و کلش در مزارع برنج موجب انتشار گازهای گلخانه ای و از دست رفتن منافع اقتصادی کارکرد تولید انرژی از بقایای برنج می شود. بدین منظور در این مطالعه به برآورد کاهش هزینه های اجتماعی ناشی از سوزاندن بقایا در مزارع و تعیین ارزش اقتصادی این منبع ارزشمند در تولید انرژی پرداخته شده است. با توجه به اینکه استان مازندران رتبه نخست را در تولید برنج به خود اختصاص می دهد، محاسبات بر اساس اطلاعات جمع آوری شده از سالنامه آماری وزارت جهاد کشاورزی و در دو سناریو دسترسی به ۱۵ و ۱۰۰ درصد کاه و کلش برنج براساس مشاهده وضع موجود در منطقه مورد مطالعه، انجام شده است. نتایج بیانگر آن است که در سناریو دسترسی به ۱۰۰ درصد کاه برنج در مزارع مازندران و ایران به ترتیب منافع اقتصادی معادل ۳۹ / ۲۵۶۸ و ۳۴ / ۵۸۳۹ میلیارد ریال را در پی داشته است. همچنین در صورت دسترسی به ۱۵ % کاه برنج در مزارع، استان مازندران و ایران به ترتیب به میزان ۲۶ / ۳۸۵ و ۹۰ / ۸۷۵ میلیارد ریال منافع اقتصادی را ایجاد می کنند. عاوه بر آن نتایج نشان داد با توجه به بالا بودن هزینه انتشار CO۲ در اثر سوختن مزارع برنج ایران، حذف آلاینده مذکور تاثیر قابل توجه ای بر شرایط آب و هوایی و به کاهش هزینه اجتماعی تحمیلی به جامعه را دارد. نتایج حاکی از آن است که ۴۵ % هزینه انتشار CO۲ از سوختن مزارع برنج ایران را استان مازندران به خود اختصاص داده است. از این رو جهت مقابله با نگرانی های محیط زیستی ناشی از انتشار گازهای گلخانه ای، بهره گیری از منافع اقتصادی ناشی از تولید انرژی از این منبع ارزشمند و همچنین وجود امکان جایگزینی سوخت زیستی ناشی از بقایا با منابع فسیلی، لازم است تا سیاست گذاری های تشویقی و زیرساخت های ضروری به منظور توسعه تولید و مصرف سوخت زیستی از بقایای برنج در کشور ایجاد گردد.