ملاحظات اخلاقی در فرایند پژوهش

در تمامی پژوهشهای علمی، رعایت اصول و ملاحظات اخلاقی امری ضروری و غیر قابل انکار است و باید پژوهشگران نسبت به رعایت آن اهتمام لازم بعمل آورند. ملاحظات اخلاقی به مجموعهای از اصول، قواعد و دستورالعمل ها اطلاق می شود که به منظور جلوگیری از امکان بروز آسیب به دیگران مورد توجه قرار می گیرد. ملاحظات اخلاقی از انتخاب موضوع تحقیق آغاز و تا نوشتن گزارش و انتشار نتایج تحقیق ادامه می یابد. نادیده گرفتن مسایل اخلاقی در پژوهش، گاهی بدون تعمد وصرفا به سبب بی اطلاعی از این اصول و معیارهای حرفهای صورت میپذیرد. از این رو، شناخت اصول، معیارها و مصادیق رفتارهای اخلاقی از راهکارهای موثر در پیشگیری و کاهش ارتکاب به این سوء رفتارهاست. در مقاله حاضر سعی شده است با استفاده از روش توصیفیBتحلیلی ، از طریق بررسی، تحلیل و ترکیب منابع موجود، مهمترین تکالیف و ملاحظات اخلاقی پژوهشگران در فرایند پژوهش را با هدف پیشگیری از سوء رفتارهای احتمالی در هر مرحله از فرایند تحقیق از ابتداء(انتخاب موضوع ) تا مرحله نشر مورد بررسی قرار دهد. براین اساس، مجموعه ای از ملاحظات اخلاقی که لازم است پژوهشگران پیش از انجام، در حین انجام، پس از پایان مطالعه و هنگام انتشار نتایج تحقیق آن را مد نظر قرار دهند، ارائه شده است. ملاحظات مطرح شده مشتمل بر پنج مرحله اساسی پژوهش علمی شامل: انتخاب موضوع، بیان مساله، روش تحقیق، تجزیه و تحلیل داده ها و گزارش و انتشار نتایج است