بررسی خطر آلودگی فلزات سنگین در رسوبات معلق وخاک سطحی (مطالعه موردی: حوزه لانیز، کرج)
محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 53، شماره: 12
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 124
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IJSWR-53-12_015
تاریخ نمایه سازی: 30 اردیبهشت 1402
چکیده مقاله:
در این تحقیق محتوای فلزات سنگین (Zn، V، Ti، Pb، Ni، Mn، Cu، Cr و As) در ۴۰ نمونه خاک و رسوب به همراه پنج نمونه رسوب معلق در آبراهه های حوزه لانیز کرج مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به فعالیت عمرانی به ویژه احداث آزادراه تهران – شمال در این حوزه، شاخص های آلودگی تک عنصره شامل Contamination Factor (CF)، شاخص زمین انباشتگی (Igeo) ، فاکتور غنی شدگی نرمال شده (EF) و فاکتور پتانسیل ریسک اکولوژیک تک عنصره (ER)؛ به همراه دو شاخص چند عنصر Pollution Load Index (PLI) و ریسک اکولوژیک (RI) استفاده شدند. همچنین از تحلیل مولفه های اصلی و آنالیز خوشه ای برای گروه بندی عناصر و نمونه ها استفاده شد. نتایج PCA نشان داد که دو گروه از عناصر با منشاء طبیعی و انسانی-طبیعی قابل تفکیک است. نتایج آنالیز خوشه ای بیانگر تفکیک ۵۰ درصد نمونه های مرتبط با آزادراه در دو خوشه مجزا می باشد. براساس شاخص های CF، آلودگی شدید آرسنیک و سپس سرب و منگنز در نمونه های رسوب معلق و خاک مرتبط با آزادراه حاکم است. این آلودگی در شاخص Igeo برای آرسنیک نیز وجود دارد. همچنین براساس این شاخص اکثر نمونه های رسوب معلق مرتبط با آزادراه دارای کلاس شدید آلودگی از همه عناصر هستند. اما براساس شاخص غنی شدگی اصلاح شده با عنصر منگنز فقط یک نمونه متاثر و دو نمونه غیر متاثر از آزادراه دچار غنی شدگی شدید هستند و سایر نمونه ها غنی شدگی کم یا متوسطی دارند. بر خلاف شاخص های تک عنصره، در شاخص های تجمعی PLI و RI نمونه های رسوب معلق و خاک مرتبط با آزادراه دارای بار آلودگی و ریسک اکولوژیک پایینی هستند. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده جداگانه از شاخص های منفرد یا شاخص های یکپارچه آلودگی نمی تواند واقعیت آن در حوزه را نشان دهد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مسلم برجی حسن گاویار
گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
علی اکبر نظری سامانی
گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
سادات فیض نیا
گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
حسن فتح آبادی
گروه منابع طبیعی و کشاورزی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :