بررسی نگرش صوفیان ایران و هند به زمین و زمین داری به عنوان یکی از منابع درآمد خانقاه در سده های ۷-۹ ( مطالعه موردی: طریقت های چشتیه، کبرویه، کازرونیه و سهروردیه)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 182

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHSS-14-4_003

تاریخ نمایه سازی: 30 اردیبهشت 1402

چکیده مقاله:

در گستره وسیعی از هند و ایران در قرون ۷-۹ق. طریقت های صوفیانه متعددی حضور داشتند. صوفیان که به عنوان نمادی از زهدگرایی و دنیاگریزی شناخته می شدند با کناره گیری از دنیا و استقرار در خانقاه، به ریاضت و تزکیه نفس اشتغال داشتند. تامین هزینه های معیشتی ساکنان خانقاه بر عهده مرشد بود که با طرق مختلف محقق می گشت که یکی از آنها زمین داری بود. از آنجا که اکثر این زمین ها از سوی سلاطین به خانقاه واگذار می شد و هم اینکه کار بر روی زمین، به نحوی مانع ریاضت محسوب می شد، پذیرش یا رد این بخشش ها و همچنین زمین داری به عنوان یک مساله برای صوفیان درآمد که طریقت های مختلف، نگرش و شیوه های متفاوتی را در این باره ابراز داشتند.  پژوهش حاضر با شیوه توصیفی تحلیلی، در پی پاسخ به این پرسش است که نگرش صوفیان طریقت های نامبرده در هند و ایران در قرون ۷-۹ق. به زمین داری و عواید حاصل از آن به چه صورت بود؟      اساس این پژوهش براین فرض استواراست که در قرون ۷ تا ۹ هجری ایران و هند، بین تعالیم نظری و سیرت عملی مرشدان طریقت، هماهنگی لازم وجود نداشت؛ چنانکه شیوخ سه مورد از طریقت های مورد مطالعه( یعنی چشتیه، سهروردیه وکبرویه)، با عدول از تعالیم نظری مبتنی بر توصیه مریدان به تشرع و زهدگرایی، برای تامین هزینه های خانقاه های خود، به لحاظ عملی، به زمین داری گرایش پیدا کردند ولی عملکرد مشایخ کازرونیه با سه فرقه دیگر تفاوت داشت.

نویسندگان

معصومه هادی

دانشجوی دکتری تاریخ بعد از اسلام، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

محسن رحمتی

استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران.

جهانبخش ثواقب

استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران.

مجتبی گراوند

استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع و مآخذابن بطوطه، محمد بن عبد الله، رحله، بیروت، ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ ابن خلدون، ترجمه عبدالمحمد ...
  • اسفراینی، نورالدین عبدالرحمان، کاشف الاسرار، تصحیح هرمان لندت، تهران، موسسه ...
  • اسفزاری، معین الدین محمد، روضات الجنات فی اوصاف مدینه هرات، ...
  • باخرزی، یحیی، اوراد الاحباب و فصوص الآداب، تصحیح ایرج افشار، ...
  • بن عثمان، محمود، فردوس المرشدیه فی اسرار الصمدیه، تصحیح فریتز ...
  • بن عثمان، محمود، مفتاح الهدایه و مصباح العنایه، تصحیح منوچهر ...
  • بوزجانی، درویش علی، روضه الریاحین، تصحیح و تحقیق حشمت موید، ...
  • تتوی، احمد بن نصرالله، تاریخ الفی، تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد، ...
  • جامی، نورالدین عبدالرحمن، نفحات الانس من حضرات القدس، تصحیح محمود ...
  • جعفری، جعفر بن محمد، تاریخ یزد، به کوشش ایرج افشار، ...
  • جمالی دهلوی، حامد بن فضل الله، سیرالعارفین، دهلی، مطبعه رضوی، ...
  • جنید شیرازی، معین الدین، شد الازار فی حط الاوزار عن ...
  • جوینی، عطاءالملک، تاریخ جهانگشای، تصحیح علامه قزوینی، تهران، دنیای کتاب، ...
  • جهانگشای خاقان، تصحیح الله دتا مضطر، اسلام آباد، مرکز تحقیقات ...
  • چشتی، الله دیه بن عبدالرحیم ، سیرالاقطاب (خواجگان چشت)، تصحیح ...
  • حافظ ابرو، شهاب الدین عبدالله خوافی، زبده التواریخ، تصحیح سید ...
  • حسینی چشتی بگلرامی، میرغلامعلی بن محمد نوح آزاد، روضه الاولیاء، ...
  • حسینی میلانی، ندا، « تصوف و حیات اجتماعی؛ بررسی جهت ...
  • حسینی، سید محمد اکبر (فرزند گیسودراز )، جوامع الکلم (ملفوظات ...
  • حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دارالصادر، ۱۹۹۵ ...
  • خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین، حبیب السیر، تصحیح محمد ...
  • خیراندیش عبدالرسول و اعظم رحیمی جابری، «شکل گیری و گسترش ...
  • دهلوی، خواجه حسن، فوائد الفواد، تصحیح محمد لطیف ملک، به ...
  • رازی، نجم الدین، مرصاد العباد، به اهتمام محمد امین ریاحی، ...
  • رضوی، سیداطهر عباس، تاریخ تصوف در هند، ترجمه منصور معتمدی ...
  • ریجون، لوید، عزیزالدین نسفی، ترجمه کیوان مجدالدینی، تهران، مرکز، ۱۳۷۸ ...
  • زرین کوب، عبدالحسین، دنباله جستجو در تصوف ایران، تهران، امیرکبیر، ...
  • زیدی، شمیم محمود، احوال و آثار بهاءالدین زکریا مولتانی، اسلام ...
  • سجزی، امیر حسن، فوائد الفواد (ملفوظات خواجه نظام الدین اولیاء)، ...
  • سجستانی، امیر اقبالشاه بن سابق، چهل مجلس، تصحبح نجیب مایل ...
  • سمرقندی، کمالالدین عبدالرزاق، مطلع سعدین و مجمع بحرین، به اهتمام ...
  • سمنانی، علاالدوله، العروء الاهل الخلوه و الجلوه، تصحیح نجیب مایل ...
  • سهروردی، عمر بن عبدالله، عوارف المعارف، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه، ...
  • شیخ الحکمایی، عمادالدین، «نامه درویش کازرونی به سلطان ابوسعید گورکان ...
  • صاحب مرادآبادی، حافظ محمد حسین، انوار العارفین، مطبع صدیقی، بی ...
  • صیامیان گرجی، زهیر، عباس احمدوند و شمیه شیرین عظیمی، «شیوه ...
  • طاهری، سید مهدی، «بررسی جریان تصوف در شبه قاره»، مطالعات ...
  • طباطبا، سیدعلی بن عزیز، برهان مآثر، دهلی، بینا، ۱۹۳۶ ...
  • طباطبایی، سید مهدی و ملیکا حاجی شعبانیان، «»، مطالعات عرفانی، ...
  • عرفانی واحد، فاطمه و همکاران،« مرشدیه و بازتاب آن در ...
  • علامی، ابوالفضل، آیین اکبری، لکهنو، مطبعه نولکشور، ۱۸۸۲ ...
  • علوی میرخورد، حمید بن مبارک، سیرالاولیاء، لاهور، ۱۸۸۵ ...
  • غوثی شطاری، محمد، گلزار ابرار سیر الاخبار، به کوشش محمد ...
  • فسایی، حسن بن حسن ، فارسنامه ناصری، تصحیح منصور رستگار ...
  • قریشی الحسینی، علی بن سعد، خلاصه الالفاظ، تصحیح غلام سرور، ...
  • قلندر، حمید، خیرالمجالس (ملفوظات شیخ نصیرالدین محمود چراغ دهلی)، تصحیح ...
  • کاوتس، رالف، «شبکه کازرونیه»، در چشم اندازهایی از جاده ابریشم ...
  • کربلایی تبریزی، حافظ حسین ، روضات الجنان، تصحیح جعفر سلطان ...
  • کیانی، محسن، تاریخ خانقاه در ایران، تهران، طهوری، ۱۳۶۹ ...
  • گجراتی، سکندر بن محمد بن اکبر، مرآت اسکندری، بیجا: بی ...
  • گنکوهی، شیخ عبدالقدوس، انوار العیون فی اسرار المکنون (ملفوظات شیخ ...
  • اللهیاری، فریدون، مرتضی نورایی و علی رسولی،« طریقت و تجارت؛ ...
  • مستوفی بافقی، محمد مفید، تاریخ جامع مفیدی، تهران، اساطیر. بیتا ...
  • مظاهری، عبدالرضا، «پاسخی به اهل سیاست در نگاهی واقعی به ...
  • معصومی، محسن و سعید شیرازی، «مناسبات سلاطین دهلی با مشایخ ...
  • مناقب الاصفیاء، چاپ عکسی، به کوشش سید شاه شمیم الدین ...
  • نسفی، عزیز، کشف الحقایق، تصحیح سیدعلی اصغر میرباقری فرد، تهران، ...
  • نیشابوری، فریدالدین عطار، تذکره الاولیاء، تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، ...
  • واعظ، اصیل الدین عبدالله بن عبدالرحمن، مقصدالاقبال سلطانیه و مرصد ...
  • هروی، سیف بن محمد، پیراسته تاریخنامه هرات، تصحیح محمد آصف ...
  • هروی، علی بن ابوبکر، اشارات الی المعرفه الزیارات، قاهره، مکتبه ...
  • هروی، قاسم بن یوسف ابونصری، ارشادالزراعه، به اهتمامم محمد مشیری، ...
  • هروی، مولانا عبیدالله بن ابوسعید ، رساله مزارات هرات، تصحیح ...
  • همدانی، رشیدالدین فضل الله، وقف نامه ربع رشیدی، تصحیح مجتبی ...
  • همدانی، رشیدالدین فضل الله، تاریخ مبارک غازانی، تصحیح کارل یان، ...
  • هندوشاه، محمد بن، دستورالکاتب فی تعیین مراتب، تصحیح عبدالکریم علیزاده، ...
  • نسخه های خطیبگلرامی (ذوقی بلگرامی)، عبدالواحد ابراهیم، سبع سنابل، شماره ...
  • حسینی بخاری، سید جلال الدین حسین بن احمد (جلال الدین ...
  • حسینی بخاری، سید جلال الدین حسین بن احمد، خزانه جواهر ...
  • خویشگی، عبدالله بن عبدالقادر ، معارج الولایه فی مدارج الهدایه، ...
  • عباسی علوی چشتی، عبدالرحمان ، مرآت الاسرار، (۲جلد)، شماره بازیابی: ...
  • ملفوظات جلال الدین مخدوم جهانیان، شماره بازیابی: ۱۷۸۱۱، کتابخانه مجلس ...
  • منیری، شیخ شرف الدین احمد یحیی، مطالب الطالبین فی شرح ...
  • منیری، شیخ شرف الدین یحیی، مکتوبات منیری (مکتوبات صدی)، شماره ...
  • Rasool, Gholam (۲۰۰۹). Chishti-Nizami Sufi Order Of Bengal, Delhi ...
  • Trimingham, J. Spencer (۱۹۷۱). The Sufi Orders In Islam, Oxford ...
  • Hodgson, Marshal G. S. (۱۹۷۷). The Venture Of Islam, Chicago ...
  • Gull, Surayia (۱۹۹۹). Development Of Kubraviya Sufi Order In Kashmir, ...
  • نمایش کامل مراجع