تحلیل اثربخشی سناریوهای احیای آبخوان مشهد با استفاده از مدلسازی پویایی سیستم ها
محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 53، شماره: 3
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 88
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IJSWR-53-3_008
تاریخ نمایه سازی: 31 اردیبهشت 1402
چکیده مقاله:
روند نزولی حجم ذخایر آب زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک، همچون بسیاری از دشتهای ایران، تبدیل به چالشی بزرگ شده است. از سوی دیگر ایجاد و توسعه شبکه جمعآوری فاضلاب شهری باعث کاهش جریان ورودی به آبخوانها و در نتیجه تشدید روند کاهش این ذخایر شده است. هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان تاثیر راهکارهایی در چارچوب اصول توسعه پایدار بر بهبود روند کاهش ذخیره آبخوان تحت ۵ سناریوی مختلف با استفاده از پویایی سیستم است. آبخوان دشت مشهد به عنوان مطالعه موردی در این پژوهش انتخاب شده است. شبیهسازی آبخوان با استفاده از رویکرد پویایی سیستم و نرمافزار Vensim PLE طی دوره آماری ۱۳۶۰-۱۴۲۰ انجام گرفته است. لازم بذکر است که تحلیل حساسیت و واسنجی مدل با توجه به دادههای مشاهداتی حجم آبخوان برای دوره زمانی ۱۳۶۲ تا ۱۳۹۲ و بررسی تاثیر سناریوهای مختلف بر حجم آبخوان تا سال ۱۴۲۰ مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحلیل حساسیت مدل در این مطالعه حاکی از آن است که تغییرات حجم آبخوان دارای بیشترین حساسیت نسبت به ضریب جریان بازگشتی در بخشهای شرب و کشاورزی میباشد. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح نفوذپذیر در معماری شهری نسبت به سناریوهای ۲ و ۳، منجر به بهبود حدود ۱۶ و ۱۹ درصدی وضعیت تغذیه آبخوان شده است. بطور کلی با استفاده از روشهایی همچون تغییر شیوه کشاورزی، افزایش بهرهوری آب و همچنین اصلاح معماری شهری با تمرکز بر افزایش سطوح نفوذپذیر میتوان بین ۰/۲۲ تا ۵۸ درصد از کسری مخزن ناشی از جمعآوری فاضلاب شهری (نسبت به سناریوی دوم) را کاهش داد. درحالی که با ادامه وضعیت فعلی، بیلان منفی آبخوان ادامه یافته و میتواند منجر به مرگ آبخوان و بروز آسیبهای جبرانناپذیر اقتصادی و اجتماعی شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
حامد مازندرانی زاده
استادیار، دگروه مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین
سکینه کوهی
گروه مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :