تحلیل اقتصادی تعاونی های پره در استان مازندران

دریای خزر یکی از بزرگ­ترین منابع تامین ماهیان استخوانی در ایران می­باشد که این گروه از ماهیان ۴۵ درصد کل صید دریای خزر را به خود اختصاص داده است. با توجه به سابقه طولانی صید پره در سواحل دریای خزر، هدف اصلی مطالعه حاضر تحلیل اقتصادی تعاونی­های پره در استان مازندران است. بدین منظور، ۱۱۰ پرسشنامه در فصل صید ۱۳۹۲-۱۳۹۳ از ۱۲ تعاونی در سطح استان مازندران تکمیل شد و از شاخص­های کارایی فنی و اقتصادی و بهره­وری کل عوامل تولید به­منظور دستیابی اهداف پژوهش استفاده گردید. در ادامه، علل کاهش میزان صید در سالیان اخیر از دو منظر کارشناسان سازمان شیلات و صیادان فعال در تعاونی­ها مورد تحلیل واقع شد. نتایج محاسبه کارایی گویای این است که تنها ۷/۱۶ درصد از تعاونی­های مورد مطالعه دارای کارایی فنی و اقتصادی کامل می باشند. همچنین، نتایج نشان از بازده افزایشی نسبت به مقیاس بیش از ۸۰ درصد تعاونی­های صید دارد. نتایج عوامل موثر بر کارایی اقتصادی نیز حاکی از این است که متغیرهای سن و تحصیلات صیادان عضو تعاونی، سابقه و تحصیلات لسمان و میزان صید تاثیر مثبت و معنی داری بر کارایی اقتصادی تعاونی­ها داشته، در حالی­که متغیرهای تعداد روزهای طوفانی، تعداد اعضای تعاونی و شغل دوم اعضای تعاونی تاثیر منفی و معنی­داری بر کارایی تعاونی­های مذکور داشته­اند. نتایج بهره­وری نشان داد که تنها دو تعاونی از تعاونی­های مورد مطالعه در منطقه، بهره­ور بوده­اند. لذا، تمرکز سیاست گزاری در جهت بهبود کارایی و بهره­وری تعاونی­ها پیشنهاد می گردد.