انتقال قیمت عمودی در بازار محصولات سیب زمینی و پیاز (مطالعه موردی: استان کردستان)

در این مطالعه فرآیند انتقال قیمت محصولات سیب زمینی و پیاز بین دو سطح عمده فروشی و خرده فروشی مورد بررسی قرار گرفت. از داده های ماهانه قیمت های عمده فروشی و خرده فروشی ۱۲: ۱۳۸۶ تا ۰۳: ۱۳۹۲ این دو محصول در استان کردستان استفاده شد. نتایج آزمون ریشه واحد ADF نشان داد که سری های قیمت خرده فروشی و عمده فروشی هر دو محصول انباشته از درجه یک می باشند و نتایج آزمون هم انباشتگی جوهانسن نیز بیانگر هم انباشته بودن دو سری قیمت برای این محصولات بود. برای بررسی رابطه علی قیمت بین دو سطح خرده فروشی و عمده فروشی محصولات از آزمون علیت استفاده گردید و نتایج بیانگر وجود رابطه علی یک­طرفه از عمده فروشی به خرده فروشی برای محصولات سیب­زمینی و پیاز بود. آزمون غیر خطی بودن فرآیند تعدیلات قیمت انجام شد که نتایج آن وجود رابطه هم انباشتگی غیر خطی برای هر دو محصول را تایید نمود. لذا، الگوهای تک متغیره TAR، M-TAR و LSTAR به­کار برده شد. نتایج الگوی LSTAR۳,۱برای محصول سیب زمینی نشان داد که برای انحرافات کم تر از آستانه، وقفه سوم آن و برای انحرافات بزرگ تر از آستانه وقفه اول آن در سطح ۵ درصد معنی­دار می باشد. برای محصول پیاز نتایج الگوی LSTAR۴,۱ نشان داد که برای انحرافات کمتر از آستانه، وقفه اول آن در سطح ۵ درصد معنی­دار می باشد، ولی برای انحرافات بزرگ تر از آستانه وقفه آن معنی­دار نیست. بنابراین، انتقال قیمت در بازار محصولات سیب زمینی و پیاز در دو سطح خرده فروشی و عمده­فروشی به­صورت نامتقارن انجام می شود. لذا، ایجاد بانک اطلاعات بازار یابی با هدف جمع­آوری و تحلیل اطلاعات قیمت نهاده ها و محصولات کشاورزی و انتقال به­هنگام این اطلاعات به عوامل بازار، ایجاد تسهیلات و خدمات زیربنایی از جمله سردخانه و انبار های مناسب برای نگه­داری این محصولات پیشنهاد گردید.