اثر بخشی الگوی گارسس در ارزیابی کارآمدی دستوری؛ مطالعه موردی: ترجمه علی شیروانی از نهج البلاغه

ترجمه ی متون ادبی- دینی یکی از مشکل ترین و دقیق ترین نوع ترجمه به شمار می رود که انتقال ظرافت های ادبی متن مقصد مستلزم دقت و تسلط بیشتر مترجم می باشد. مترجمان متعددی سعی در هنرآزمایی و نمایش توانمندی خویش در اینگونه ترجمه ها­ نموده اند، اما جهت ارزیابی صحت و کیفیت این ترجمه ها، وفاداری یا عدم وفاداری به متن اصلی، میزان کیفیت و مقبولیت و...، ناگزیر بایستی به نظریه های مطرح شده در حوزه نقد و ارزیابی ترجمه، مراجعه داشت، تا بتوان به درستی این ترجمه ها را ارزیابی کرد. یکی از این نظریه ها، الگوی گارسس می باشد که برای ارزیابی ترجمه متون ادبی به کار برده می شود، در این الگو برای مقایسه شباهت های بین متن مبدا و متن مقصد، چهار سطح معنایی– لغوی، نحوی- واژه ساختی، گفتمانی– کارکردی و سطح سبکی- عملی پیشنهاد شده و بر اساس این سطوح چهارگانه به ارزیابی میزان کیفیت و مقبولیت متون ترجمه شده می پردازد؛ لذا پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی میزان کیفیت و مقبولیت ترجمه علی شیروانی از نهج البلاغه بر اساس نظریه گارسس بپردازد.  بر اساس تکنیک­های مثبت، منفی و خنثی که در الگوی گارسس مطرح است، نتایج بیانگر این است که شیروانی در ترجمه، محتوا محور بوده و اغلب به توضیح و بسط معنای کلام امام علی(ع) می پردازد. از بین سطوح چهارگانه الگوی گارسس، سطح دوم و چهارم بیشترین بسامد را در ترجمه شیروانی دارد. وی در برخی موارد از تکنیک های مثبتی چون بسط نحوی، تغییر نحو یا دستورگردانی، تغییر دیدگاه و... بهره می گیرد اما از سویی دیگر نکات منفی نیز در ترجمه ایشان از جمله: حذف، اشتباه در ترجمه، پرگویی و... مشهود است که از کیفیت ترجمه اش می­ کاهد