جایگا درخت وخل در تزئییات معماری دیر قاجار (نمونه موردی تکیه معاون الملک کرمانشاه)

تکیه معاون الملک یکی از بناهای مذهبی در دوره قاجار است که در آن به زیبایی از هنر کاشی کاری استفاده شده است. از آنجا که هنر به سبب ایجاد و بداعت ذاتی خود از مهمترین قلمروهای نماد است، کاشی های تکیه دارای مضامین مختلف و نقوش گیاهی حیوانی و انسانی به چشم می خورد. یکی از قدیمی ترین وجوه نمادین درخت تجسم بخشی از زندگی و نیروی حیات رشد در آن است. هدف پژوهش حاضر، بررسی درخت نخل در کاشی کاری های معاون الملک کرمانشاه است. نوع پژوهش کیفی استراتژی بنیادی، و روش تحقیق نشانه شناسی است. روش گرد آوری اطلاعات میدانی و به صورت اسنادی کتابخانه ای است، از ابزارهای عکاسی، رولوه خواهد شد و درخت نخل در تزئینات کاشی تکیخ معاون الملک به روش توصیف تحلیلی بررسی شده است. از این پژوهش نتیجه حاصل می شود که نخل، نماد مقاومت و استواری و تحمل سختی ها و بیانگر اقلیم خشک و بیابانی و تنها درختی است که با واحد شمارش انسان، نفر شمارش می شود و این به دلیل ارزش نخل همچون انسان است و نیز شباهت نخل و انسان در زندگی و مرگ است، اگر سر درخت نخل را از تنه جدا کنیم دیگر قادر به زیستن نیست. در تابلوهای کاشی کاری تکیه معاون الملک با مضامین عاشورا و وقایع مذهبی هنرمندان کاشی کار مفاهیمی را بر روی کاشی به تصویر کشیده اند، واقعه کربلا و بریدن سر امام حسین (ع)، نخل بی سر.