بررسی پدیده ی پسماند و ارزیابی رطوبت تک لایه ای جذب دانه کلزا

کلزا یکی از دانه های روغنی مهم و با ارزش است و به دلیل پتانسیل بالای تولید این محصول در کشور، نیاز به بهینه سازی مراحل تولید و فرآوری آن در کشور می باشد. خشک کردن یکی از مراحل مهم فرآوری کلزا می باشد و مقدار رطوبت تعادلی (EMC) در بررسی خشک کردن دانه کلزا نقش بسزایی دارد. در این تحقیق مقادیر رطوبت تعادلی رقم لیکورد کلزا با استفاده از روش وزن سنجی در دمای ۵۵ درجه سلسیوس، با دامنه ی رطوبت نسبی ۷ تا ۸۴ درصد و در دو مرحله ی جذب و دفع رطوبت مورد ارزیابی قرار گرفت. این آزمایش به روش لایه نازک در محفظه ای کنترل شده و عایق بندی شده انجام پذیرفت به طوری که شرایط ترمودینامیکی هوای داخل محفظه ثابت نگه داشته شد. دما به وسیله ی ترموستات و رطوبت نسبی هوای اطراف نمونه با استفاده از محلول های نمک اشباع تنظیم گردید. منحنی های هم دمای به دست آمده جذب و دفع، سیگمائیدی بوده و منحنی حالت دفع رطوبت بالاتر از منحنی حالت جذب رطوبت قرار گرفت و پدیده ی پسماند به وضوح در این دما مشاهده شد. همچنین از سیزده مدل ریاضی اسوین، اصلاح شده ی اسمیت، اصلاح شده ی اسوین، اصلاح شده ی هندرسون، اصلاح شده ی هالسی، اصلاح شده ی چانگ فاست، اصلاح شده ی بت، چانگ فاست، کوهن، هندرسون، هالسی، گب و کاریه برای برازش داده های آزمایشگاهی رطوبت تعادلی در رطوبت نسبی های مختلف جهت پیش بینی رطوبت تعادلی استفاده شد و بررسی ها نشان داد که برای هر دو حالت جذب و دفع رطوبت، مدل گب (GAB) مناسب ترین مدل است. مقادیر ضریب تبیین (R۲)، مربع کای (۲?) و مربع میانگین خطای (RMSE) مدل گب در حالت جذب رطوبت به ترتیب ۹۹۷/۰، ۰۲۳/۰ و ۱۲۰/۰ و در حالت دفع رطوبت به ترتیب برابر ۹۹۴/۰، ۰۳۱/۰ و ۱۴۰/۰ بود. با استفاده از داده های تخمین زده شده توسط مدل گب و به کارگیری معادله جذب رطوبت در مواد نمگیر، بت (BET) و رسم نمودار مخصوص معادله فوق، مقدار رطوبت تک لایه ای جذب کلزا نیز محاسبه گردید و مقدار آن برای دانه کلزا برابر ۵۵۵/۱ (درصد بر پایه خشک) و ثابت مربوط به معادله بت آن نیز برابر ۳۷۱/۱۰- محاسبه شد.