سواد انتقادی دانشجویان در آموزش عالی: یک مطالعه فراترکیب نظریه ساز

هدف پژوهش حاضر استخراج مدل داده بنیاد سواد انتقادی دانشجویان در آموزش عالی بوده است. طرح این پژوهش سنتز پژوهی کیفی، از نوع فراترکیب نظریه ساز است و با استفاده از روش شش مرحله ای ساندلوسکی و باروسو انجام شده است. در گام اول و پس از انتخاب تیم فراترکیب، سوالات پژوهش برای استخراج مدل داده بنیاد سواد انتقادی دانشجویان تنظیم و معیارهای شمول مقالات مشخص شدند. در گام دوم، به جستجوی نظام مند منابع در پایگاه های اطلاعاتی پرداخته شد. در گام سوم ارزیابی کیفیت مقالات انجام و در نهایت با توجه به معیار خروج ۵۳ مقاله اصیل انتخاب شدند. در گام چهارم با تکنیک دسته بندی یافته ها و تکنیک کمی فراچکیده نویسی، کدهای باز استخراج شدند. در گام پنجم نیز ابتدا تمام عوامل استخراج شده از پژوهش ها به عنوان کد باز درنظر گرفته شد و سپس طبق قاعده های تقلیل با درنظرگرفتن مفهوم هر یک از کدها، خلاصه شده و به ۱۴ کد محوری و ۵ کد گزینشی(شرایط علی، مداخله گر، زمینه، راهبردها و پیامد) کاهش یافت. در گام ششم با استفاده از تکنیک های اعتبارپذیری و انتقال پذیری، اعتبار یابی یافته ها انجام شد. شکل گیری سواد انتقادی دانشجویان در سطح دانشگاه اقدامی موثر جهت اجتماعی کردن دغدغه های دانشگاه می باشد که نیازمند توجه برنامه ریزان و سیاستمداران به این راهبردآموزشی است.