بررسی شاخص های تنش خشکی در کم آبیاری سطحی کنجد

به منظور مطالعه و ارزیابی شاخص­های تنش خشکی در روش آبیاری سطحی بر عملکرد دانه و اجزای آن، عملکرد روغن دانه، درصد روغن دانه و کارآیی مصرف آب دانه کنجد، آزمایشی در سال ۱۳۹۳ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۳ تکرار اجرا شد. آبیاری در ۲ سطح (آبیاری به­ترتیب پس از ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی­متر تبخیر از تشت کلاس A) به­ عنوان فاکتور اصلی و رقم در ۹ سطح به ­عنوان فاکتور فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. مقایسه میانگین کارایی مصرف آب در اثرات متقابل آبیاری و رقم نشان داد تیمار ۱۰۰ میلی­متر تبخیر از تشت کلاس A و رقم V۹ (SG۵۵-۹۲۱۳۸) با کارایی مصرف آبی معادل ۲۷۲/۰ کیلوگرم بر مترمکعب دانه کنجد، تیمار برتر بود. میانگین آب مصرفی در یک سال انجام آزمایش در تیمارهای ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی­متر تبخیر از تشت کلاس A به­ترتیب معادل ۵/۵۴۷ و ۶/۴۳۸ میلی­متر بود. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد با افزایش تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزاردانه، کارایی مصرف آب، عملکرد روغن دانه و کارایی مصرف آب روغن افزایش می­یابد. به­دلیل بیش­تر بودن شاخص­های STI، MP، GMP، HM و YI در رقم V۹ (SG۵۵-۹۲۱۳۸) نسبت به دیگر ارقام می­توان رقم V۹ (SG۵۵-۹۲۱۳۸) را از نظر تنش خشکی به عنوان تیمار برتر معرفی نمود. روند کاهشی عملکرد کنجد که با اعمال تنش کم­آبی اتفاق  افتاد قطعا موجب کاهش شاخص­های SSI، MP و TOL شده است و برعکس کاهش عملکرد کنجد موجب تغییرات صعودی در شاخص­های STI، GMP، HM، YI و YSI  گردیده است.